पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से टूटना शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

टूटना   क्रिया

१. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / विनाशसूचक

अर्थ : किसी वस्तु के टुकड़े होना।

उदाहरण : काँच की कटोरी हाथ से छूटते ही टूट गई।

पर्यायवाची : खंडित होना, फूटना, भंग होना, भग्न होना

କୌଣସି ବସ୍ତୁକୁ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ହେବା

କାଚ ତାଟିଆ ହାତରୁ ପଡ଼ିବାମାତ୍ରେ ଭାଙ୍ଗିଗଲା
ଖଣ୍ଡବିଖଣ୍ଡ ହେବା, ଭଗ୍ନହେବା, ଭାଙ୍ଗିଯିବା

Go to pieces.

The lawn mower finally broke.
The gears wore out.
The old chair finally fell apart completely.
break, bust, fall apart, wear, wear out
२. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / विनाशसूचक

अर्थ : किसी चीज के अंग,अंश या अवयव का अपने मूल से पृथक या अलग होना।

उदाहरण : मुन्ने का एक दाँत टूट गया।

ପୃଥକ ବା ଅଲଗା ହେବା

ଛୁଆର ଗୋଟିଏ ଦାନ୍ତ ଭାଙ୍ଗିଗଲା
ଉପୁଡ଼ିଯିବା, ଭାଙ୍ଗିଯିବା

Become separated into pieces or fragments.

The figurine broke.
The freshly baked loaf fell apart.
break, come apart, fall apart, separate, split up
३. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : मिली, सटी या लगी हुई चीज़ आदि का अलग होना।

उदाहरण : कमीज़ का बटन निकल गया है।
क़िताब के पन्ने निकल रहे हैं।
सीलन के कारण दीवार का सीमेंट उधड़ रहा है।

पर्यायवाची : अलग होना, उकलना, उकिड़ना, उकिलाना, उखड़ना, उखरना, उचटना, उचड़ना, उचरना, उतरना, उधड़ना, निकलना, पृथक होना

ମିଶି ଯାଇଥିବା ବା ଜଡ଼ିଯାଇଥିବା ବା ଲାଗି ଯାଇଥିବା ଜିନିଷ୍ଆଦିର ଅଲଗା ହେବା

କମିଜର ବୋତାମ ବାହାରି ଯାଇଛି ବହିର ପତ୍ର ବାହାରି ପଡ଼ିଛି ଯୋଡ଼େଇ କାରଣରୁ କାନ୍ଥର ସିମେଣ୍ଟ ଖସି ଯାଇଛି
ଉଖାଡ଼ି ଯିବା, ଖସିଯିବା, ପୃଥକ ହେବା, ବାହାରି ଯିବା

Come apart.

The two pieces that we had glued separated.
divide, part, separate
४. क्रिया / अनैच्छिक क्रिया
    क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : आघात आदि के कारण किसी चीज का बीच में से इस प्रकार खंडित होना कि उसमें कुछ अवकाश, दरार या लकीर पड़ जाय।

उदाहरण : स्नानागार में फिसलकर गिरने से उनके हाथ की हड्डी टूट गई।

५. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : किसी दल आदि का विभाजन होना।

उदाहरण : चुनाव से पूर्व ही कई राजनीतिक पार्टियाँ टूट रही हैं।

पर्यायवाची : फूट पड़ना

६. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / विनाशसूचक

अर्थ : चलते हुए क्रम का भंग होना।

उदाहरण : कवायद कर रहे जवानों का क्रम टूट गया।
बरसों से चले आ रहे पत्रों का सिलसिला अचानक टूट गया।

ଚାଲୁଥିବା କ୍ରମ ଭାଙ୍ଗିଯିବା

ଡ୍ରିଲ କରୁଥିବା ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କ କ୍ରମ ଭାଙ୍ଗିଗଲା ବହୁବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଆସୁଥିବା ପତ୍ରାଳାପର ଧାରା ହଠାତ ଭାଙ୍ଗିଗଲା
ଭଗ୍ନହେବା, ଭାଙ୍ଗିଯିବା

Interrupt a continued activity.

She had broken with the traditional patterns.
break, break away
७. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : किसी प्रकार की अनिष्ट, अप्रिय, बाधक या विपरीत घटना अथवा परिस्थिति के कारण किसी की शारीरिक एवं मानसिक शक्ति का कम होना।

उदाहरण : बुढ़ापे में शरीर दुर्बल हो जाता है।
खिलाड़ियों का मनोबल किसी भी स्थिति में नहीं टूटना चाहिए।

पर्यायवाची : अशक्त होना, क्षीण होना, दुर्बल होना

ଶାରିରୀକ ଶକ୍ତି କମ୍ ହୋଇଯିବା

ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟ ଅବସ୍ଥାରେ ଶରୀର ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଏ
କ୍ଷୀଣହେବା, ଦୁର୍ବଳହେବା, ଶକ୍ତିହୀନହେବା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଭଗ୍ନହେବା

Become weaker.

The prisoner's resistance weakened after seven days.
weaken
८. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : उतर जाना या न रहना या किसी उच्च स्तर या स्थिति से अपने नीचे वाले सामान्य या स्वाभाविक स्तर, स्थिति आदि की ओर आना।

उदाहरण : आज सुबह ही इसका बुखार टूटा।
घंटों बाद मनोज का नशा टूटा।

पर्यायवाची : उतरना

ଛାଡ଼ି ଯିବା

ଆଜି ସକାଳେ ହିଁ ତାର ଜ୍ୱର ଛାଡ଼ିଲା ଘଣ୍ଟେ ପରେ ମନୋଜର ନିଶା ଛାଡ଼ିଲା
ଉତାରିବା, ଓହ୍ଲାଇବା, ଛାଡ଼ିବା

Wear off or die down.

The pain subsided.
lessen, subside
९. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : रुपये पैसे आदि का भंजना।

उदाहरण : फलवाले के पास पाँच सौ का नोट नहीं टूटा।

ଟଙ୍କାପଇସାଆଦି ବଦଳାଇବା

ଫଳବାଲା ପାଖରେ ପାଞ୍ଚଶହ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟର ଖୁଚୁରା ନଥିଲା ଭାଙ୍ଗିଲାନାହିଁ
ଖୁଚୁରାନଥିବା, ବଦଳାଇବା, ଭଙ୍ଗାଇବା, ଭାଙ୍ଗିବା
१०. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : रिश्ता या संबंध आदि का टूट जाना।

उदाहरण : सलमा की शादी टूट गई।

ଯୋଡ଼ି ବା ସଂବଂଧଆଦି ଭାଙ୍ଗିଯିବା

ସଲମାର ବାହାଘର ଭାଙ୍ଗିଗଲା
ଭାଙ୍ଗିଯିବା

Come to an end.

Their marriage dissolved.
The tobacco monopoly broke up.
break up, dissolve
११. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : शरीर में ऐंठन या तनाव लिए हुए पीड़ा होना (विशेषकर हड्डियों एवं जोड़ों में)।

उदाहरण : सर्दी-जुकाम, बुखार आदि में शरीर टूटता है।

पर्यायवाची : फूटना

ଶରୀରର ଗଣ୍ଠି ବା ଉଦ୍‌‌ବେଗ ଯୋଗୁଁ ପୀଡ଼ା ଜାତ ହେବା(ବିଶେଷକରି ହାଡ଼ ଓ ଖଞ୍ଜାରେ )

ସର୍ଦ୍ଦି-ଥଣ୍ଡା, ଜରଆଦିରେ ଶରୀର ଦୁର୍ବଳହୁଏ
ଦୁର୍ବଳ, ଭାଙ୍ଗିବା

Feel physical pain.

Were you hurting after the accident?.
ache, hurt, suffer
१२. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : मेल या दल आदि में से अलग होना।

उदाहरण : वह काँग्रेस से निकल गया।
कबूतर अपने झुंड से टूट गया।

पर्यायवाची : अरगाना, अलग होना, निकलना, पृथक होना, फूटना, हटना

ମେଳ ବା ଦଳଆଦିରୁ ଅଲଗା ହେବା

ସେ କଂଗ୍ରେସରୁ ବାହାରି ଗଲା
ଅଲଗା ହେବା, ଦୂରେଇଯିବା, ପୃଥକ ହେବା, ବାହାରିଯିବା, ହଟିଯିବା

Remove oneself from an association with or participation in.

She wants to leave.
The teenager left home.
She left her position with the Red Cross.
He left the Senate after two terms.
After 20 years with the same company, she pulled up stakes.
depart, leave, pull up stakes
१३. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : घाटा या कमी होना।

उदाहरण : वर्षा की कमी के कारण इस वर्ष फ़सल टूट गई है।

କ୍ଷତି ବା କମ ହେବା

ବର୍ଷା ଅଭାବରୁ ଏ ବର୍ଷ ଫସଲ ଉଜୁଡ଼ିଯାଇଛି
ଉଜୁଡ଼ିବା, ଭାଙ୍ଗିବା

Grow worse.

Conditions in the slum worsened.
decline, worsen
१४. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / विनाशसूचक

अर्थ : किसी चलते हुए कार्य या व्यवहार का इस प्रकार अंत या समाप्त हो जाना कि उसकी सब क्रियाएँ बिलकुल बन्द हो जायँ।

उदाहरण : गाँव का पुराना स्कूल बंद हो गया है।

पर्यायवाची : अंत होना, खतम होना, खत्म होना, ख़तम होना, ख़त्म होना, न रहना, बंद होना, समाप्त होना

ଅସ୍ତିତ୍ୱରେ ନ ରହିବା ବା ସରିଯିବା

ଗାଁର ପୁରୁଣା ସ୍କୁଲଟି ଭାଙ୍ଗିଗଲା
ଭାଙ୍ଗିଯିବା

Destroy completely.

The wrecking ball demolished the building.
demolish, pulverise, pulverize
१५. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : पूरे वसूल न होना।

उदाहरण : हज़ार में से सौ रुपए टूट गए।

ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଦାୟ ନହେବା

ହଜାରରୁ ଶହେ ଟଙ୍କା ରହିଗଲା
ରହିଯିବା

टूटना   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / घटना

अर्थ : टूटने की क्रिया या भाव।

उदाहरण : टूटने से बचाने के लिए मैं मिट्टी के बर्तनों को संभालकर रखती हूँ।

पर्यायवाची : टूट, भंग, भङ्ग

ଭାଙ୍ଗିଯିବାର କ୍ରିୟା ବା ଭାବ

ଭଙ୍ଗୁର କାରଣରୁ ମୁଁ ମାଟିପାତ୍ର ଜିନିଷକୁ ଯତ୍ନ ସହକାରେ ରଖୁଛି
ଭଙ୍ଗୁର

The act of breaking something.

The breakage was unavoidable.
break, breakage, breaking
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।