पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से हीर शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

हीर   संज्ञा

१. संज्ञा / भाग

अर्थ : किसी वस्तु के अंदर का मूल तत्व या सार भाग।

उदाहरण : कुछ वनस्पतियों के अर्क उनके हीर होते हैं।

କୌଣସି ବସ୍ତୁ ଭିତରର ମୂଳ ତତ୍ତ୍ୱ ବା ସାରାଂଶ

କେତେକ ଗଛଲତାର ଅର୍କ ବହୁମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନ ବିଶେଷ ହୋଇଥାନ୍ତି
ବହୁମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନ ବିଶେଷ, ହୀରା

Any substance possessing to a high degree the predominant properties of a plant or drug or other natural product from which it is extracted.

essence
२. संज्ञा / भाग

अर्थ : इमारती लकड़ी के अंदर का भाग।

उदाहरण : हीर से ही लकड़ी की पहचान होती है।

କୋଠାଘର ନିର୍ମାଣ କାମରେ ଲାଗୁଥିବା କାଠର ଭିତର ଭାଗ

ମଞ୍ଜରୁ ହିଁ କାଠର ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥାଏ
ମଞ୍ଜ
३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु

अर्थ : शरीर की वह धातु जिससे उसमें बल, तेज और कान्ति आती है और सन्तान उत्पन्न होती है।

उदाहरण : वह वीर्य संबंधी रोग से पीड़ित है।

पर्यायवाची : इंद्रिय, इन्द्रिय, धातु, धातुप्रधान, धातुराजक, नुत्फा, पुंसत्व, पुंस्त्व, बीज, मज्जारस, रेत, रेतन, रेतस्, रेत्र, वीर्य, वृष्ण्य, शुक्र, शुचीरता, शुचीर्य, शुटीर्य, हिरण्य

ଶରୀରର ସେହି ଧାତୁ ଯାହାଦ୍ୱାରା ତାହାର ବଳ, ତେଜ ଓ କାନ୍ତି ଆସେ ଏବଂ ସନ୍ତାନ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ

ସେ ବୀର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀ ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ
ଧାତୁ, ବୀର୍ଯ୍ୟ, ରେତ, ଶୁକ୍ରାଣୁ

The thick white fluid containing spermatozoa that is ejaculated by the male genital tract.

come, cum, ejaculate, seed, semen, seminal fluid
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण

अर्थ : कोई ऐसा तत्व जो कोई कार्य करता, कराता या क्रियात्मक रूप में अपना प्रभाव दिखलाता हो।

उदाहरण : इस कार्य के दौरान आपकी शक्ति का पता चल जायेगा।

पर्यायवाची : अवदान, कुव्वत, कूवत, क्षमता, ज़ोर, जोर, ताकत, ताक़त, दम, दम-खम, दम-ख़म, दमखम, दमख़म, दाप, पावर, बल, बूता, वयोधा, वाज, वीर्या, वृजन, शक्ति, सत्त्व, सत्व

ଏଭଳି ଏକ ତତ୍ତ୍ୱ ଯାହା କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ, କରାଏ ବା କ୍ରିୟାକର୍ମ ରୂପରେ ନିଜର ପ୍ରଭାବ ଦେଖାଏ

ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ସମୟରେ ଆପଣଙ୍କ ଶକ୍ତିର ପରିଚୟ ମିଳିବ
କ୍ଷମତା, ତାକତ୍‌, ଦମ୍, ବଳ, ଶକ୍ତି

The property of being physically or mentally strong.

Fatigue sapped his strength.
strength
५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / रासायनिक वस्तु

अर्थ : एक बहुमूल्य रत्न जो चमकीला और बहुत कठोर होता है।

उदाहरण : हीरे जड़ित आभूषण बहुत महँगे होते हैं।

पर्यायवाची : अभेद्य, अलमास, अविक, अशिर, आबगीन, कुलिश, वज्र, वज्रसार, वरारक, वराहक, हीरक, हीरा

ଏକ ବହୁମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନ ଯାହା ଉଜ୍ୱଳ ଓ ଖୁବ୍‌ ଶକ୍ତ

ହୀରା ଜଡ଼ିତ ଆଭୂଷଣ ଖୁବ ମୂଲ୍ୟବାନ
ହୀରକ, ହୀରା

A transparent piece of diamond that has been cut and polished and is valued as a precious gem.

diamond
६. संज्ञा / निर्जीव / घटना / प्राकृतिक घटना

अर्थ : आकाश में सहसा क्षण भर के लिए दिखाई देने वाला वह प्रकाश जो बादलों में वातावरण की विद्युत शक्ति के संचार के कारण होता है।

उदाहरण : आकाश में रह-रहकर बिजली चमक रही थी।

पर्यायवाची : अणुभा, अनुभा, अशनि, आर्द्राशनि, इरम्मद, ईरमद, गाज, गो, चंचला, चपला, छिनछवि, तड़ित, तड़िता, तड़ित्, तरिता, दामिनी, नीलांजसा, पवि, बिजली, मेघज्योति, मेघदीप, मेघभूति, वज्र, विद्युत, विद्युत्, विद्योत्, शंपा, शम्पा, समनगा, सौदामनी, सौदामिनी

ଆକାଶରେ ହଠାତ୍ କ୍ଷଣିକ ନିମନ୍ତେ ଦେଖା ଦେଉଥିବା ଏକ ପ୍ରକାର ଜ୍ୟୋତି ଯାହା ମେଘ ମଧ୍ୟରେ ବିଦ୍ୟୁତ ଶକ୍ତି ସଞ୍ଚାରଣର କାରଣ ହୋଇଥାଏ

ରହିରହି ଆକାଶରେ ବିଜୁଳି ଚମକୁଥିଲା
ଚପଳା, ତଡିତ୍‌, ଦାମିନୀ, ବିଜୁଳି, ବିଦ୍ୟୁତ, ଶମ୍ପା, ସୌଦାମିନୀ

Abrupt electric discharge from cloud to cloud or from cloud to earth accompanied by the emission of light.

lightning
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : छप्पय छंद का एक भेद।

उदाहरण : हीर का एक उदाहरण दीजिए।

ଷଡ଼ପଦ ଛନ୍ଦର ଏକ ଭେଦ

ହୀରର ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ଦିଅନ୍ତୁ
ହୀର
८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : एक मात्रिक छंद।

उदाहरण : हीर में तेईस मात्राएँ होती हैं।

ଏକ ମାତ୍ରିକ ଛନ୍ଦ

ହୀରରେ ତେଇଶଟି ମାତ୍ରା ଥାଏ
ହୀର

(prosody) a system of versification.

poetic rhythm, prosody, rhythmic pattern
९. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : एक वर्णवृत्त।

उदाहरण : हीर के प्रत्येक चरण में क्रम से भगण, सगण, नगण, जगण, नगण और रगण होते हैं।

ଗୋଟିଏ ବର୍ଣ୍ଣବୃତ୍ତ

ହୀରର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପାଦରେ କ୍ରମରେ ଭଗଣ, ସଗଣ, ନଗଣ, ଜଗଣ, ନଗଣ ଏବଂ ରଗଣ ଥାଏ
ହୀର

(prosody) a system of versification.

poetic rhythm, prosody, rhythmic pattern
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / पौराणिक वस्तु

अर्थ : इन्द्र का प्रधान शस्त्र।

उदाहरण : एक बार इन्द्र ने बाल हनुमान पर वज्र से प्रहार किया था।

पर्यायवाची : अर्क, इंद्रायुध, इन्द्रशस्त्र, इन्द्रायुध, ऋभुक्ष, कुलिश, जंभारि, जातू, जुञ्ज, तुंज, त्रिदशांकुश, त्रिदशायुध, त्वाष्ट्र, पवि, पौरुहूत, बज्र, बहुधार, भेदुर, वज्र, वज्राशनि, वधस्न, शतकोटि, शाक्वर

ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ଶସ୍ତ୍ର

ବାଳ ହନୁମାନଙ୍କ ଉପରେ ଇନ୍ଦ୍ର ଥରେ ବଜ୍ର ପ୍ରହାର କରିଥିଲେ
ଇନ୍ଦ୍ରଶସ୍ତ୍ର, ଇନ୍ଦ୍ରାୟୁଧ, କୁଳିଶ, ବଜ୍ର

Indra's thunderbolt.

vajra
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।