पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से शुक्र शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

शुक्र   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें चमक हो या चमकीले रंग वाला।

उदाहरण : विवाह के अवसर पर रमेश चमकीले वस्त्र पहने हुए था।

पर्यायवाची : आबदार, आभास्वर, उजागर, चकाचक, चम चम, चमकता, चमकता-दमकता, चमकदार, चमकीला, चमचम, चमचमाता, चमाचम, चिलकता, चिलचिलाता, झकाझक, झमझम, झमाझम, दिव्य, द्युतिमत्, पानीदार, मनकरा

ଯେଉଁଥିରେ ଚମକ ଅଛି ବା ଚମକୁଥିବା ରଙ୍ଗ

ବିବାହ ଅବସରରେ ଦୀନେଶ ଚମକଦାର ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧିଥିଲା
ଚକାଚକ୍‌, ଚକ୍‌ଚକ୍‌, ଚକ୍‌ମକିଆ, ଚମକଦାର, ଚମକିଲା, ଝିଲିମିଲି, ଦ୍ୟୁତିମାନ
२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें किसी प्रकार का मल या दोष न हो।

उदाहरण : वातावरण शुद्ध होना चाहिए।
निर्मल मन से प्रभु को याद करो।

पर्यायवाची : अनाविल, अपंकिल, अमनिया, अमल, अमलिन, अम्लान, अवदात, इद्ध, चंगा, ताज़ा, ताजा, नफ़ीस, नफीस, निर्मल, पवित्र, पाक़ीज़ा, पाकीजा, पावित, प्रांजल, विमल, विशुद्ध, शुद्ध, साफ, साफ सुथरा, साफ-सुथरा, साफ़, साफ़-सुथरा, सित, स्वच्छ

ଯେଉଁଥିରେ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ମଳି ବା ଦୋଷ ନାହିଁ

ନିର୍ମଳ ମନରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ମନେପକାଅ
ଅନାବିଳ, ଅମ୍ଳାନ, ନିର୍ମଳ, ପବିତ୍ର, ବିମଳ, ବିଶୁଦ୍ଧ, ଶୁଦ୍ଧ, ସଫା, ସଫାସୁତରା, ସୁତରା, ସ୍ୱଚ୍ଛ

Free from impurities.

Clean water.
Fresh air.
clean, fresh

शुक्र   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / समय / अवधि

अर्थ : बृहस्पतिवार के बाद और शनिवार के पहले का दिन।

उदाहरण : उसके बड़े बेटे का जन्म शुक्रवार को हुआ था।

पर्यायवाची : शुक, शुकवार, शुक्रवार

ଗୁରୁବାରର ପର ଓ ଶନିବାରର ପୂର୍ବ ଦିନ

ତାଙ୍କ ବଡ଼ ପୁଅର ଜନ୍ମଦିନ ଶୁକ୍ରବାର ଦିନ ହୋଇଥିଲା
ଭାର୍ଗବବାର, ଶୁକ୍ରବାର

The sixth day of the week. The fifth working day.

fri, friday
२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : सौर जगत का एक ग्रह जो पृथ्वी की अपेक्षा सूर्य के अधिक पास है।

उदाहरण : वैज्ञानिक शुक्र के बारे में जानकारी इकट्ठा करने में लगे हुए हैं।

पर्यायवाची : वीनस, शुक्र ग्रह, शुक्रग्रह, श्वेतरथ, षोड़शांशु, सित, सूक

ସୌରଜଗତର ଯେଉଁ ଗ୍ରହ ପୃଥିବୀ ଅପେକ୍ଷା ସୂର୍ଯ୍ୟର ଅଧିକ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ

ବୈଜ୍ଞାନିକ ଶୁକ୍ରଙ୍କ ବିଷୟରେ ମିଳିଥିବା ତଥ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଏକତ୍ରୀତ କରିବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି
ଶୁକ୍ର, ଶୁକ୍ରଗ୍ରହ
३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : जलती हुई लकड़ी, कोयला या इसी प्रकार की और कोई वस्तु या उस वस्तु के जलने पर अंगारे या लपट के रूप में दिखाई देने वाला प्रकाशयुक्त ताप।

उदाहरण : आग में उसकी झोपड़ी जलकर राख हो गई।
अग्नि में हाथ मत डालना अन्यथा झुलस जाओगे।

पर्यायवाची : अगन, अगनी, अगिआ, अगिन, अगिया, अगिर, अग्नि, अनल, अनिलसखा, अमिताशन, अय, अर्क, अर्दनि, अशिर, आग, आगि, आगी, आज्यमुक, आतश, आतिश, आशर, आशुशुक्षणि, आश्रयास, कालकवि, चित्रभानु, जगन्नु, जल्ह, ज्वल, तनूनपात्, तनूनपाद्, तपु, तपुर्जंभ, तपुर्जम्भ, तमोनुद, तमोहपह, दाढ़ा, दाव, दाहक, द्यु, धरुण, ध्वांतशत्रु, ध्वांताराति, ध्वान्तशत्रु, ध्वान्ताराति, नीलपृष्ठ, परिजन्मा, पर्परीक, पवन-वाहन, पशुपति, पावक, बरही, बहनी, बाहुल, भारत, मलिनमुख, यविष्ठ, राजन्य, लघुलय, वर्हा, वसु, वसुनीथ, वह्नि, विंगेश, विश्वप्स, वृष्णि, वैश्वानर, शिखि, शिखी, शुचि, सोमगोपा, हुतासन, हृषु, हेमकेली

ଜଳୁଥିବା କାଠ, କୋଇଲା ବା ସେହିପ୍ରକାରର ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବସ୍ତୁ ବା ସେହି ବସ୍ତୁ ଜଳିଲା ପରେ ମିଳୁଥିବା ଅଙ୍ଗାର ବା ଜ୍ୱଳନ ଶିଖା ରୂପରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ପ୍ରକାଶ ଯୁକ୍ତ ତାପ

ନିଆଁରେ ତା’ର କୁଡ଼ିଆଟି ଜଳି ଅଙ୍ଗାର ହୋଇଗଲା
ଅଗ୍ନି, ଅନଳ, ନିଆଁ, ପାବକ

The process of combustion of inflammable materials producing heat and light and (often) smoke.

Fire was one of our ancestors' first discoveries.
fire, flame, flaming
४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक ऋषि जो दानवों के गुरु माने जाते हैं।

उदाहरण : शुक्राचार्य राक्षसों का उत्थान करने के लिए सदा प्रयत्नरत रहते थे।

पर्यायवाची : असुर गुरु, असुर-गुरु, असुरगुरु, असुराचार्य, आदिकवि, उशना, दानव गुरु, दानवगुरु, दैत्यपुरोधा, दैत्येज्य, भार्गव, शुक्राचार्य, सित

ଯେଉଁ ଋଷିଙ୍କୁ ଦାନବଙ୍କର ଗୁରୁ ବୋଲି ବିଚାର କରାଯାଏ

ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କର ଉତ୍ଥାନ ନିମନ୍ତେ ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟ ସବୁବେଳେ ପ୍ରଯତ୍ନରତ ଥିଲେ
ଅସୁରାଚାର୍ଯ୍ୟ, ଦୈତ୍ୟଗୁରୁ, ଭାର୍ଗବ, ଶୁକ୍ର, ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟ

An imaginary being of myth or fable.

mythical being
५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : एक बहुमूल्य पीली धातु जिसके गहने आदि बनते हैं।

उदाहरण : आजकल सोने का भाव आसमान छू रहा है।
चैतन्य महापुरुष के शरीर से स्वर्ण जैसी आभा निकलती थी।

पर्यायवाची : अग्नि, अभ्र, अर्ह, अवष्टंभ, अवष्टम्भ, अश्मकर, अष्टापद, आग्नेय, कंचन, कञ्चन, कनक, कांचन, काञ्चन, गारुड़, गोल्ड, चामीकर, ज़र, तामरस, तार्क्ष्य, त्रिनेत्र, दत्र, पुरुद, भद्र, मनोहर, मरुत्, रंजन, रञ्जन, रसविरोधक, वरवर्ण, वर्णि, वसु, शतकुंभ, शतकुम्भ, शतकौंभ, शतकौंभक, शतकौम्भ, शतकौम्भक, शतखंड, शतखण्ड, शातकुंभ, शातकुम्भ, शातकौंभ, शातकौम्भ, श्रीमत्कुंभ, श्रीमत्कुम्भ, सुवरन, सुवर्ण, सोना, स्वर्ण, हाटक, हिरण्य, हेम

ଏକ ବହୁମୂଲ୍ୟ ହଳଦିଆ ଧାତୁ ଯେଉଁଥିରୁ ଗହଣାଆଦି ତିଆରି ହୁଏ

ଆଜିକାଲି ସୁନାର ମୂଲ୍ୟ ଆକାଶ ଛୁଇଁଲାଣି ଚୈତନ୍ୟ ମହାପୁରୁଷଙ୍କ ଶରୀରରୁ ସୁନା ଭଳି ଆଭା ବାହାରୁଥିଲା
କନକ, କାଞ୍ଚନ, ସୁନା, ସୁବର୍ଣ୍ଣ, ହାଟକ, ହେମ
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / स्वामित्व

अर्थ : सोना-चाँदी, ज़मीन-जायदाद आदि संम्पत्ति जिसकी गिनती पैसे के रूप में होती है।

उदाहरण : धन-दौलत का उपयोग अच्छे कार्यों में ही करना चाहिए।

पर्यायवाची : अरथ, अर्थ, अर्बदर्ब, इकबाल, इक़बाल, इशरत, कंचन, जमा, ज़र, दत्र, दौलत, द्रव्य, धन, धन-दौलत, नियामत, नेमत, पैसा, माल, रुपया-पैसा, लक्ष्मी, वित्त, विभव, वैभव, शेव

ଟଙ୍କା-ପଇସା, ସୁନା-ରୂପା,ଜମି-ଜମା ଇତ୍ୟାଦି

ଧନ-ଦୌଲତର ଉପଯୋଗ ଭଲ କାମରେ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ
ଅର୍ଥ, ଟଙ୍କା ପଇସା, ଦୌଲତ, ଧନ, ଧନ-ଦୌଲତ, ବିତ୍ତ, ବିଭବ, ବୈଭବ

Wealth reckoned in terms of money.

All his money is in real estate.
money
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु

अर्थ : शरीर की वह धातु जिससे उसमें बल, तेज और कान्ति आती है और सन्तान उत्पन्न होती है।

उदाहरण : वह वीर्य संबंधी रोग से पीड़ित है।

पर्यायवाची : इंद्रिय, इन्द्रिय, धातु, धातुप्रधान, धातुराजक, नुत्फा, पुंसत्व, पुंस्त्व, बीज, मज्जारस, रेत, रेतन, रेतस्, रेत्र, वीर्य, वृष्ण्य, शुचीरता, शुचीर्य, शुटीर्य, हिरण्य, हीर

ଶରୀରର ସେହି ଧାତୁ ଯାହାଦ୍ୱାରା ତାହାର ବଳ, ତେଜ ଓ କାନ୍ତି ଆସେ ଏବଂ ସନ୍ତାନ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ

ସେ ବୀର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀ ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ
ଧାତୁ, ବୀର୍ଯ୍ୟ, ରେତ, ଶୁକ୍ରାଣୁ

The thick white fluid containing spermatozoa that is ejaculated by the male genital tract.

come, cum, ejaculate, seed, semen, seminal fluid
८. संज्ञा / सजीव / वनस्पति

अर्थ : लगभग छः-सात हाथ ऊँचा एक पौधा जिसके बीजों से तेल निकाला जाता है।

उदाहरण : एरंड का फल कँटीला होता है।

पर्यायवाची : अंड, अंडा, अंडी, अण्ड, अण्डा, अण्डी, अरंड, अरंडी, अरण्ड, अरण्डी, असार, इष्ट, एंड, एण्ड, एरंड, एरण्ड, दीर्घदंड, दीर्घदंडक, दीर्घदण्ड, दीर्घदण्डक, ब्याघ्रपुच्छ, रवक, रेंड, रेंड़, रेंड़ी, रेड़, रेण्ड, रेण्ड़, वातारि, व्याघ्रपुच्छ, व्रणह

ଏକ ଗଛ ଯାହା ମଞ୍ଜିରୁ ତେଲ ବାହାରେ

ଗବ ଗଛର ଫଳ କଣ୍ଟାଳିଆ ହୋଇଥାଏ
ଏରଣ୍ଡ, ଗବ

Large shrub of tropical Africa and Asia having large palmate leaves and spiny capsules containing seeds that are the source of castor oil and ricin. Widely naturalized throughout the tropics.

castor bean plant, castor-oil plant, palma christ, palma christi, ricinus communis
९. संज्ञा / अवस्था / शारीरिक अवस्था / रोग

अर्थ : एक नेत्र रोग जिसमें पुतली के ऊपर सफेद दाग या छींटा सा पड़ जाता है।

उदाहरण : उसके आँख में फूला पड़ गया है।

पर्यायवाची : अर्म, ढेंढर, पुष्पक, फुल्ला, फूला, फूली

ଯେଉଁ ଚକ୍ଷୁ ରୋଗରେ ପିତୁଳା ଉପରେ ଧଳା ଦାଗ ବା ଛିଟା ଭଳି ଦାଗ ପଡ଼ିଯାଏ

ତା ଆଖିରେ ଫୁଲା ପଡ଼ିଗଲାଣି
ଫୁଲା
१०. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / समय / अवधि

अर्थ : वैशाख और आषाढ़ के बीच का महीना जो अंग्रेजी महीने के मई और जून के बीच में आता है।

उदाहरण : वह जेठ के कृष्ण पक्ष की दशमी को पैदा हुआ था।

पर्यायवाची : जेठ, ज्येष्ठ, ज्येष्ठ मास, ज्येष्ठमास, शुचि

ବୈଶାଖ ଏବଂ ଆଷାଢ଼ର ମଝିରେ ଥିବା ମାସ

ସେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷ ଦଶମୀରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା
ଜ୍ୟେଷ୍ଠ, ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ମାସ

The third month of the Hindu calendar.

jeth, jyaistha
११. संज्ञा / अवस्था

अर्थ : किसी के उपकार के लिये प्रकट की जानेवाली कृतज्ञता।

उदाहरण : सङ्कट के समय जिस-जिस ने राम की सहायता की उन सबके प्रति उसने कृतज्ञता प्रकट की।

पर्यायवाची : आभार, एहसानमंदी, कृतज्ञता, शुक्रग़ुज़ारी, शुक्रगुजारी

କୃତଜ୍ଞ ହେବାର ଅବସ୍ଥା ବା ଭାବ

ସଂକଟ ସମୟରେ ଯେ ଯେପରି ରାମକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ସେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପ୍ରତି ସେହିପରି କୃତଜ୍ଞତା ପ୍ରକାଶ କଲେ
କୃତଜ୍ଞତା

A feeling of thankfulness and appreciation.

He was overwhelmed with gratitude for their help.
gratitude
१२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : उपकार,अनुग्रह आदि के बदले में कृतज्ञता प्रकट करने का शब्द।

उदाहरण : मेरा काम करने के लिए धन्यवाद।

पर्यायवाची : धन्यवाद, शुक्रिया

ଉପକାର, ଅନୁଗ୍ରହଆଦି ବଦଳରେ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇବା ଶବ୍ଦ

ମୋର କାମ କରିଦେବାପାଇଁ ଧନ୍ୟବାଦ
ଧନ୍ୟବାଦ

An acknowledgment of appreciation.

thanks
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।