पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से रूप शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

रूप   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : किसी वस्तु की वे बाहरी और दृश्य बातें जिनसे उसकी लम्बाई, चौड़ाई, प्रकार, स्वरूप आदि का ज्ञान होता है।

उदाहरण : द्रव की कोई निश्चित आकृति नहीं होती।

पर्यायवाची : अनुहरिया, अनुहार, आकार, आकार प्रकार, आकार-प्रकार, आकृति, ढाँचा, ढांचा, प्रतिभास, बनावट, मूर्ति, मूर्त्ति, रंग रूप, रंग-रूप, रंगरूप, रूप रंग, रूप रचना, रूप-रंग, रूप-रचना, रूपरंग, शकल, शक्ल, संरचना, साइज, साइज़, स्वरूप

କୌଣସି ବସ୍ତୁର ସେହି ବାହ୍ୟ ଏବଂ ଦୃଶ୍ୟ ବିଷୟ ଯେଉଁଥିରୁ ତାହାର ଲମ୍ବା, ଚଉଡ଼ା, ପ୍ରକାର, ସ୍ୱରୂପଆଦିର ଜ୍ଞାନ ମିଳେ

ଦ୍ରବର କୌଣସି ନିଶ୍ଚିତ ଆକୃତି ନାହିଁ
ଆକାର, ଆକୃତି, ମୂର୍ତ୍ତି, ରୂପ, ରୂପରେଖ, ସ୍ୱରୂପ

The visual appearance of something or someone.

The delicate cast of his features.
cast, form, shape
२. संज्ञा / अवस्था
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : सुंदर होने की अवस्था या भाव।

उदाहरण : कश्मीर की सुंदरता देखते ही बनती है।

पर्यायवाची : अभिरामता, आकर्षकता, कमनीयता, काम्यता, खूबसूरती, चारुता, जलवा, जल्वा, द्युति, नुनाई, बहार, मंजुलता, मनोहरता, मनोहरताई, मोहकता, रमणीयता, लालित्य, लावण्य, व्युष्टि, सलोनापन, सुंदरता, सुन्दरता, सुरम्यता, सौंदर्य, सौंदर्यता, सौन्दर्य, सौन्दर्यता, सौष्ठव, हुस्न

ସୁନ୍ଦର ହେବାର ଅବସ୍ଥା କିମ୍ବା ଭାବ

କାଶ୍ମୀରର ସୁନ୍ଦରତା ଦେଖିଲେ ଜାଣିହୁଏ
ଆକର୍ଷକତା, ଆକର୍ଷଣୀୟତା, ମନୋହରତା, ରମଣୀୟତା, ସୁନ୍ଦରତା

The qualities that give pleasure to the senses.

beauty
३. संज्ञा / अवस्था

अर्थ : किसी विषय, बात या घटना की कोई विशेष स्थिति।

उदाहरण : क्रोध की अवस्था में किया गया काम ठीक नहीं होता।
उसकी क्या गति हो गई है।

पर्यायवाची : अवस्था, अवस्थान, अहवाल, आलम, गत, गति, दशा, वृत्ति, सूरत, स्टेज, स्थानक, स्थिति, हाल, हालत

କୌଣସି ବିଷୟ, କଥା ବା ଘଟଣାର କୌଣସି ବିଶେଷ ସ୍ଥିତି

କ୍ରୋଧ ଅବସ୍ଥାରେ କରାଯାଇଥିବା କାମ ଠିକ୍‌ ହୁଏ ନାହିଁ ତାର କି ଦଶା ପଡ଼ିଲା
ଅବସ୍ଥା, ଗତି, ଦଶା, ସ୍ଥିତି, ହାଲ୍‌ଚାଲ୍‌

The way something is with respect to its main attributes.

The current state of knowledge.
His state of health.
In a weak financial state.
state
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / संकल्पना

अर्थ : एक ही तरह की अथवा एक ही मूल से उत्पन्न वस्तुओं, जीवों आदि का ऐसा वर्ग जो उसे दूसरी वस्तुओं या जीवों से अलग करता हो।

उदाहरण : इस बगीचे में कई प्रकार के गुलाब हैं।

पर्यायवाची : आकर, क़िस्म, किस्म, क्वालिटी, ढब, तरह, तर्ज, प्रकार, भाँति, भेद

ଏକ ପ୍ରକାର ମୂଳରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଉଥିବା ବସ୍ତୁ ବା ଜୀବଆଦିର ବର୍ଗ ଯାହା ଅନ୍ୟ ଜୀବ ବା ବସ୍ତୁଠାରୁ ତାକୁ ଭିନ୍ନ କରେ

ଏହି ବଗିଚାରେ ବହୁ ପ୍ରକାରର ଗୋଲାପ ଅଛି
ଜାତିର, ପ୍ରକାର, ରକମ

A category of things distinguished by some common characteristic or quality.

Sculpture is a form of art.
What kinds of desserts are there?.
form, kind, sort, variety
५. संज्ञा / अवस्था

अर्थ : * एक विशेष अंदाज जिसमें कुछ प्रदर्शित या अभिव्यक्त होता है।

उदाहरण : काली दुर्गा का रौद्र रूप है।

ଯେଉଁ ବିଶେଷ ଅନୁମାନଦ୍ୱାରା କିଛି ପ୍ରଦର୍ଶିତ ବା ଅଭିବ୍ୟକ୍ତ ହୋଇଥାଏ

କାଳୀ ହେଉଛନ୍ତି ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ରୌଦ୍ର ରୂପ
ରୂପ

A particular mode in which something is manifested.

His resentment took the form of extreme hostility.
form
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : कोई कार्य करने की नियत और व्यवस्थित पद्धति या प्रणाली।

उदाहरण : इस कुल में विवाह सदा इसी रूप में होता चला आया है।

पर्यायवाची : तरह, प्रकार

କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଏବଂ ଶୃଙ୍ଖଳାବଦ୍ଧ ପଦ୍ଧତି ବା ପ୍ରଣାଳୀ

ଏହି କୁଳରେ ବିବାହ ସବୁବେଳେ ଏହି ରୂପରେ ହୋଇ ଆସୁଛି
ଢଙ୍ଗ, ଭଳି, ରୂପ

A way of doing something, especially a systematic way. Implies an orderly logical arrangement (usually in steps).

method
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : * कोई स्थानिक विशेषता (विशेषकर जैसा कि रूपरेखा में परिभाषित किया गया हो)।

उदाहरण : किसी गीत आदि के संगीत संबंधी रूप को एक संगीतज्ञ ही अच्छी तरह समझ सकता है।

पर्यायवाची : आकृति, प्रतिरूप, प्रारूप, संरचना

କୌଣସି ସ୍ଥାନୀୟ ବିଶେଷତା (ବିଶେଷକରି ଯେପରି ରୂପରେଖାରେ ପରିଭାଷିତ କରାଯାଇଛି)

କୌଣସି ଗୀତ ଆଦିର ସଙ୍ଗୀତ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ରୂପକୁ ଜଣେ ସଙ୍ଗୀତଜ୍ଞ ହିଁ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝାଇ ପାରିବେ
ଆକୃତି, ପ୍ରତିରୂପ, ପ୍ରାରୂପ, ରୂପ, ସଂରଚନା

Any spatial attributes (especially as defined by outline).

He could barely make out their shapes.
configuration, conformation, contour, form, shape
८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : शब्द या वर्ण का वह स्वरूप या उसका रूपांतर जो विशेषकर विभक्ति, प्रत्यय आदि लगने से बन जाता है।

उदाहरण : लड़का शब्द के ही रूप लड़के, लड़कों आदि हैं।

पर्यायवाची : शब्दरूप

ବିଭକ୍ତି, ପ୍ରତ୍ୟୟ ଆଦି ଲାଗିଲେ ଶବ୍ଦ ବା ବର୍ଣ୍ଣରେ ହେଉଥିବା ରୂପାନ୍ତର

ପିଲା ଶବ୍ଦର ରୂପ ପିଲାର, ପିଲାକୁ, ପିଲାଦ୍ୱାରା ଇତ୍ୟାଦି ପଦ ତିଆରି ହୁଏ
ରୂପ, ଶବ୍ଦରୂପ

The phonological or orthographic sound or appearance of a word that can be used to describe or identify something.

The inflected forms of a word can be represented by a stem and a list of inflections to be attached.
descriptor, form, signifier, word form
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।