पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से गांठ शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

गांठ   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : रस्सी, कपड़े आदि में विशेष प्रकार से फेरा देकर बनाया हुआ बंधन।

उदाहरण : वह कपड़े की गाँठ खोल न सका।

पर्यायवाची : आबंध, आबंधन, आबन्ध, आबन्धन, आरसा, गंडा, गण्डा, गाँठ, गिरह, गुढ़ी, ग्रंथि, ग्रन्थि

ଦଉଡ଼ି, ଲୁଗାଆଦିରେ ବିଶେଷ ପ୍ରକାରର ଫେରଦେଇ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ବନ୍ଧନ

ସେ ଲୁଗାର ଗଣ୍ଠି ଖୋଲି ପାରିଲା ନାହିଁ
ଗଣ୍ଠି, ଗ୍ରନ୍ଥି

Any of various fastenings formed by looping and tying a rope (or cord) upon itself or to another rope or to another object.

knot
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : किसी कारण वश मन में उत्पन्न दुर्भावना।

उदाहरण : उन दोनों में मित्रता तो हुई लेकिन गाँठ रह ही गई।

पर्यायवाची : गाँठ, घुंडी

କୌଣସି କାରଣ ଯୋଗୁଁ ମନରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ଦୁର୍ଭାବନା

ସେ ଦିନରୁ ଦୁଇଜଣଙ୍କମଧ୍ୟରେ ମିତ୍ରତା ତ ହେଲା କିନ୍ତୁ ଗଣ୍ଠି ରହିଗଲା
ଗଣ୍ଠି, ସନ୍ଧି
३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : कुछ विशेष प्रकार की वनस्पतियों में वह उपयोगी गोल और कड़ा अंश जो जमीन के अंदर होता है।

उदाहरण : उसने सब्ज़ी में डालने के लिए हल्दी की एक बड़ी गाँठ पीसी।

पर्यायवाची : गाँठ

କୌଣସି ବିଶେଷ ପ୍ରକାରର ଗଛଗୁଡ଼ିକର ଗୋଲ ଏବଂ ଟାଣ ଉପଯୋଗୀ ଅଂଶ ଯାହା ମାଟି ତଳେ ଫଳିଥାଏ

ସେ ତରକାରୀରେ ପକାଇବାପାଇଁ ହଳଦୀ ଖଣ୍ଡ ଚୂନାକଲେ
ଖଣ୍ଡ

Small rounded wartlike protuberance on a plant.

nodule, tubercle
४. संज्ञा / निर्जीव / स्थान
    संज्ञा / भाग

अर्थ : किसी पौधे के तने का वह भाग जहाँ से पत्ती, शाखा या हवाई जड़ें निकलती हैं।

उदाहरण : बाँस, गन्ने आदि में कई गाँठें होती हैं।

पर्यायवाची : गाँठ

କୌଣସି ଗଛ କାଣ୍ଡର ସେହି ଭାଗ ଯେଉଁଠାରୁ ପତ୍ର,ଶାଖା ବା ଆପେ ଆପେ ଗଛ ଜନ୍ମେ

ବାଉଁଶ, ଆଖୁଆଦିରେ କେତେକ ଗଣ୍ଠି ହୋଇଥାଏ
ଗଣ୍ଠି

Small rounded wartlike protuberance on a plant.

nodule, tubercle
५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : कपड़े के पल्ले में रुपया आदि लपेट कर लगाया हुआ बंधन।

उदाहरण : दादी के संदूक की चाबी हमेशा उनकी गाँठ में रहती थी।

पर्यायवाची : अँठली, अंठली, अंठी, आँठी, आंट, आंठी, गाँठ, गिरह

ଲୁଗା କାନିରେ ଟଙ୍କାଆଦିକୁ ଗୁଡ଼ାଇ ପକାଯାଇଥିବା ଗଣ୍ଠି

ଜେଜି ମାଆଙ୍କ ସିନ୍ଦୁକ ଚାବି ସଦାବେଳେ ତାଙ୍କ ପଣତକାନିରେ ରହୁଥିଲା
ପଣତକାନି, ପଣତଗଣ୍ଠି

Any of various fastenings formed by looping and tying a rope (or cord) upon itself or to another rope or to another object.

knot
६. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु

अर्थ : शरीर में शरीरद्रव्यों का एक जगह एकत्र होकर कड़ा हो जाने से होने वाली सूजन।

उदाहरण : उसके हाथ में जगह-जगह पर गाँठें हैं।

पर्यायवाची : गाँठ, गिलटी, गिल्टी, गुलथी

ଶରୀରର କୌଣସି ଅଂଶରେ କିଛି ଶାରୀରିକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବାଦ୍ୱାରା ହେଉଥିବା ପୀଡ଼ା

ତା ହାତରେ ଜାଗାଏ ଜାଗାଏ ଗେଟି ହୋଇଛି
ଗେଟି

Any bulge or swelling of an anatomical structure or part.

node
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति
    संज्ञा / समूह

अर्थ : लपेटे हुए या इकट्ठा किए हुए कपड़े, काग़ज़ आदि का एक में बाँधा हुआ समूह।

उदाहरण : वह बाजार से माचिस के चार बंडल लाया।
ट्रक पर चार बंडल लकड़ी लदी हुई है।

पर्यायवाची : गाँठ, पुलिंदा, बंडल

ଲୁଗାପଟା, କାଗଜଆଦିକୁ ଗୁଡ଼େଇ ବା ଏକାଠିକରି ବନ୍ଧାଯାଇଥିବା ଏକ ରୂପ

ସେ ବଜାରରୁ ଚାରି ଗାଣ୍ଠି ଲୁଗା ଆଣିଲା
ଗଣ୍ଠିଲି, ଗାଣ୍ଠି, ବଣ୍ଡଲ, ବୋଝ

A collection of things wrapped or boxed together.

bundle, package, packet, parcel
८. संज्ञा / अवस्था / शारीरिक अवस्था / रोग

अर्थ : एक रोग जिसमें शरीर में गाँठ पड़ जाती है।

उदाहरण : बहुत दवा कराने के बाद भी उसका अर्बुद ठीक नहीं हुआ।

पर्यायवाची : अर्बुद, गाँठ, ट्यूमर

ଯେଉଁ ରୋଗରେ ଶରୀରରେ ଆବୁ ହୋଇଯାଏ

ବହୁତ ଔଷଧ ଖାଇଲା ପରେବି ତାଙ୍କର ଆବୁ ଭଲ ହେଲା ନାହିଁ
ଆବୁ, ଟ୍ୟୁମର, ଫୁଲା

An abnormal new mass of tissue that serves no purpose.

neoplasm, tumor, tumour
९. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : शरीर के अंगों की गाँठ या जोड़ जहाँ से वे झुकते या मुड़ते हैं।

उदाहरण : मेरी उँगलियों के जोड़ों में दर्द है।

पर्यायवाची : अवयव संधि, अवयव सन्धि, गाँठ, जोड़, पर्व, पोर, संधि, सन्धि

ଶରୀର ଯେଉଁ ଗଣ୍ଠି ବା ଜୋଡ଼ରେ ଅଙ୍ଗ ବଙ୍କାହୁଏ ବା ମୋଡ଼େ

ମୋର ଆଙ୍ଗୁଳି ଗଣ୍ଠିରେ କଷ୍ଟ ହେଉଛି
ଅବୟବ ସନ୍ଧି, ଗଣ୍ଠି, ଜୋଡ଼

(anatomy) the point of connection between two bones or elements of a skeleton (especially if it allows motion).

articulatio, articulation, joint
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : पौधे के किसी भाग का उभार।

उदाहरण : इस पौधे में बहुत गाँठें हैँ।

पर्यायवाची : गाँठ, गिरह

ଗଛର କୌଣସି ଭାଗର ଫୁଲିଥିବା ଅଂଶ

ଏହି ଗଛରେ ବହୁତ ଗଣ୍ଠି ଅଛି
ଗଣ୍ଠି

Small rounded wartlike protuberance on a plant.

nodule, tubercle
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।