पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से पर्व शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

पर्व   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / सामाजिक कार्य

अर्थ : धूम-धाम से मनाया जाने वाला कोई बड़ा जातीय, धार्मिक या सामाजिक, मंगल या शुभ दिन।

उदाहरण : स्वतंत्रता दिवस हमारा राष्ट्रीय त्योहार है।

पर्यायवाची : कौतुक, त्योहार, त्यौहार, फ़ेस्टिवल, फेस्टिवल

କୌଣସି ବଡ଼ ଜାତୀୟ, ଧାର୍ମିକ, ସାମାଜିକ, ମଙ୍ଗଳ ବା ଶୁଭ ଅବସର ଯାହା ଧୂମ୍‌ଧାମରେ ପାଳିତ ହୁଏ

ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତା ଦିବସ ଆମର ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଉତ୍ସବ
ଉତ୍ସବ, ପର୍ବ

A day or period of time set aside for feasting and celebration.

festival
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / समय / अवधि

अर्थ : कोई निश्चित या सीमित काल या अवधि विशेषकर अमावस्या, पूर्णिमा और चांद्रमास के शुक्ल व कृष्ण दोनों पक्षों की अष्टमियाँ।

उदाहरण : भारतीय संस्कृति में पर्वों का विशेष महत्व है।

३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / समय / अवधि

अर्थ : आषाढ़ के शुक्ल पक्ष की एकादशी से लेकर कार्तिक के शुक्ल पक्ष की एकादशी तक का समय।

उदाहरण : पुराणों के अनुसार चतुर्मास में भगवान विष्णु सोए रहते हैं।

पर्यायवाची : चतुरमास, चतुर्मास, चातुर्मास, चौमास, चौमासा

ଆଷାଢ ଶୁକ୍ଳ୍ଳପକ୍ଷ ଏକାଦଶୀରୁ ଆରମ୍ଭହୋଇ କାର୍ତ୍ତିକ ଶୁକ୍ଳ୍ଳପକ୍ଷ ଏକାଦଶୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୟ

ପୁରାଣ ଅନୁସାରେ ଚତୁର୍ମାସରେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ଶୟନ କରିଥାନ୍ତି
ଚତୁର୍ମାସ, ଚାରିମାସ, ଚୌମାସ
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : चार महीनों में होनेवाला एक प्रकार का वैदिक यज्ञ।

उदाहरण : यहाँ अभी चातुर्मास्य चल रहा है।

पर्यायवाची : चातुर्मास्य, चातुर्मास्य यज्ञ

ଗୋଟିଏ ପ୍ରକାର ଯଜ୍ଞ

ଚାତୁର୍ମାସ୍ୟ ଯଜ୍ଞ ଚାରିମାସରେ ଶେଷ ହୁଏ
ଚାତୁର୍ମାସ୍ୟ, ଚାତୁର୍ମାସ୍ୟ ଯଜ୍ଞ

The public performance of a sacrament or solemn ceremony with all appropriate ritual.

The celebration of marriage.
celebration, solemnisation, solemnization
५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति
    संज्ञा / भाग

अर्थ : ग्रंथ का खंड या विभाग जिसमें कई अध्याय हो सकते हैं।

उदाहरण : महाभारत के प्रथम पर्व के प्रथम अध्याय का एक श्लोक बताइए।

ଗ୍ରନ୍ଥର ଖଣ୍ଡ ବା ବିଭାଗ ଯେଉଁଥିରେ କେତେକ ଅଧ୍ୟାୟ ଥାଏ

ମହାଭାରତର ପ୍ରଥମ ପର୍ବର ପ୍ରଥମ ଅଧ୍ୟାୟର ଏକ ଶ୍ଳୋକ କୁହନ୍ତୁ
ପର୍ବ

A self-contained part of a larger composition (written or musical).

He always turns first to the business section.
The history of this work is discussed in the next section.
section, subdivision
६. संज्ञा / अवस्था / शारीरिक अवस्था

अर्थ : सूर्य और पृथ्वी के बीच में चँद्रमा के आ जाने से पृथ्वी पर सूर्य के प्रकाश का न पहुँच पाने की स्थिति।

उदाहरण : सूर्य ग्रहण अमावस्या के दिन होता है।

पर्यायवाची : सूर्य ग्रहण

ସୂର୍ଯ୍ୟ ଓ ପୃଥିବୀ ମଧ୍ୟରେ ଚନ୍ଦ୍ର ଆସିବା ଫଳରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣ ପୃଥିବୀରେ ନ ପଡ଼ିବା ସ୍ଥିତି

ସୂର୍ଯ୍ୟପରାଗ ଅମାବାସ୍ୟା ଦିନ ହୋଇଥାଏ
ସୂର୍ଯ୍ୟପରାଗ

The moon interrupts light from the sun.

solar eclipse
७. संज्ञा / अवस्था / शारीरिक अवस्था

अर्थ : चँद्रमा और सूर्य के बीच में पृथ्वी के आ जाने से सूर्य के प्रकाश का चँद्रमा तक न पहुँच पाने की स्थिति।

उदाहरण : चंद्रग्रहण हमेशा पूर्णिमा के दिन होता है।

पर्यायवाची : चंद्र ग्रहण, चंद्रग्रहण, चन्द्र ग्रहण, चन्द्रग्रहण, सोमग्रह, सोमग्रहण

ଚନ୍ଦ୍ର,ସୂର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ପୃଥିବୀ ଆସିଗଲେ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣ ଚନ୍ଦ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନ ପହଞ୍ଚିପାରିବା ସ୍ଥିତି

ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସର୍ବଦା ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ହୁଏ
ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ

The earth interrupts light shining on the moon.

lunar eclipse
८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : सूर्य की एक राशि से निकलकर दूसरी में प्रवेश करने की क्रिया।

उदाहरण : संक्रमण का समय निश्चित होता है।

पर्यायवाची : संक्रमण, संक्रांति, संक्रान्ति, सङ्क्रमण, सङ्क्रान्ति

ସୂର୍ଯ୍ୟ ଗୋଟିଏ ରାଶିରୁ ବାହାରି ଅନ୍ୟଟିରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟା

ସଂକ୍ରମଣର ସମୟ ନିଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥାଏ
ସଂକ୍ରମଣ, ସଂକ୍ରାନ୍ତି

The act of passing from one state or place to the next.

passage, transition
९. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : शरीर के अंगों की गाँठ या जोड़ जहाँ से वे झुकते या मुड़ते हैं।

उदाहरण : मेरी उँगलियों के जोड़ों में दर्द है।

पर्यायवाची : अवयव संधि, अवयव सन्धि, गाँठ, गांठ, जोड़, पोर, संधि, सन्धि

ଶରୀର ଯେଉଁ ଗଣ୍ଠି ବା ଜୋଡ଼ରେ ଅଙ୍ଗ ବଙ୍କାହୁଏ ବା ମୋଡ଼େ

ମୋର ଆଙ୍ଗୁଳି ଗଣ୍ଠିରେ କଷ୍ଟ ହେଉଛି
ଅବୟବ ସନ୍ଧି, ଗଣ୍ଠି, ଜୋଡ଼

(anatomy) the point of connection between two bones or elements of a skeleton (especially if it allows motion).

articulatio, articulation, joint
१०. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : वे यज्ञ जो अमावस्या, पूर्णिमा तथा दोनों पक्षों की अष्टमी तिथियों में किए जाते थे।

उदाहरण : पर्व से विशेष लाभ मिलते थे।

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।