पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से धातृ शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

धातृ   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : वह जो धारण करे।

उदाहरण : देश में मोबाइल फोन धारकों की संख्या पचास करोड़ से भी अधिक है।

पर्यायवाची : धारक, होल्डर

ଯେ ଧାରଣ କରେ

ଦଶ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟରେ ଲେଖାଯାଇଛି ଯେ, ମୁଁ ଧାରକଙ୍କୁ ଦଶଟଂକା ପରିଶୋଧ କରିବାକୁ କଥା ଦେଉଛି
ଧାରକ, ଧାରଣକର୍ତ୍ତା

The person who is in possession of a check or note or bond or document of title that is endorsed to him or to whoever holds it.

The bond was marked `payable to bearer'.
bearer, holder
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दुओं के एक देवता जो सृष्टि के सृजक माने जाते हैं।

उदाहरण : नारद ब्रह्मा के वरद पुत्र हैं।

पर्यायवाची : अजन, अब्जज, अब्जयोनि, अब्जस्थित, अब्जासन, अयोनि, अयोनिज, अरविंदयोनि, अरविंदसद, अरविंदसद्, अरविन्दयोनि, अरविन्दसद, अरविन्दसद्, अष्ट-कर्ण, अष्टकर्ण, आत्म-योनि, आत्मभू, आत्मसमुद्भव, गिरापति, चतुरानन, जगद्धाता, जगद्योनि, दुहिन, पंकजासन, परमेष्ठ, पितामह, प्रजापति, ब्रह्मदेव, ब्रह्मा, मंजुप्राण, मृगयू, वसुनीत, विधाता, विधि, विधु, विरिंचन, विश्वग, वेदगर्भ, वेदी, वेदीश, वेदेश्वर, वेध, वेधा, शंभु, शतधृति, शतपत्र -निवास, शतपत्र निवास, शतपत्रयोनि, शतानंद, शतानन्द, शम्भु, श्रुतिमाल, सलिल योनि, सलिल-योनि, सलिलयोनि, स्थविर, हंसवाहन, हंसारूढ़, हिरण्यगर्भ, हेमांग

ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ଜଣେ ଦେବତା ଯାହାଙ୍କୁ ସୃଷ୍ଟିର ସ୍ରଷ୍ଟା ବୋଲି ବିଚାର କରାଯାଏ

ନାରଦ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ବରଦ ପୁତ୍ର
ଚତୁର୍ମୁଖ, ପଦ୍ମଯୋନି, ପିତାମହ, ପ୍ରଜାପତି, ବିଧାତା, ବ୍ରହ୍ମା, ହଂସବାହନ, ହିରଣ୍ୟଗର୍ଭ

The Creator. One of the three major deities in the later Hindu pantheon.

brahma
३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दुओं के एक प्रमुख देवता जो सृष्टि का पालन करने वाले माने जाते हैं।

उदाहरण : राम और कृष्ण विष्णु के ही अवतार हैं।

पर्यायवाची : अंबरीष, अक्षर, अच्युत, अनीश, अन्नाद, अब्धिशय, अब्धिशयन, अमरप्रभु, अमृतवपु, अम्बरीष, अरविंद नयन, अरविन्द नयन, अरुण-ज्योति, अरुणज्योति, असुरारि, इंदिरा रमण, कमलनयन, कमलनाभ, कमलनाभि, कमलापति, कमलेश, कमलेश्वर, कुंडली, कुण्डली, केशव, कैटभारि, खगासन, खरारि, खरारी, गजाधर, गरुड़गामी, गरुड़ध्वज, चक्रधर, चक्रपाणि, चक्रेश्वर, चिरंजीव, जगदीश, जगदीश्वर, जगद्योनि, जगन्, जनार्दन, जनेश्वर, डाकोर, त्रिलोकीनाथ, त्रिलोकेश, त्रिविक्रम, दम, दामोदर, देवाधिदेव, देवेश्वर, धंवी, धन्वी, धाम, नारायण, पद्म-नाभ, पद्मनाभ, पुंडरीकाक्ष, फणितल्पग, बाणारि, बैकुंठनाथ, मधुसूदन, महाक्ष, महागर्भ, महानारायण, महाभाग, महेंद्र, महेन्द्र, माधव, माल, रत्ननाभ, रमाकांत, रमाकान्त, रमाधव, रमानाथ, रमानिवास, रमापति, रमारमण, रमेश, लक्ष्मीकांत, लक्ष्मीकान्त, लक्ष्मीपति, वंश, वर्द्धमान, वर्धमान, वसुधाधर, वारुणीश, वासु, विधु, विभु, विश्वंभर, विश्वकाय, विश्वगर्भ, विश्वधर, विश्वनाभ, विश्वप्रबोध, विश्वबाहु, विश्वम्भर, विष्णु, वीरबाहु, वैकुंठनाथ, व्यंकटेश्वर, शतानंद, शतानन्द, शारंगपाणि, शारंगपानि, शिखंडी, शिखण्डी, शुद्धोदनि, शून्य, शेषशायी, श्रीकांत, श्रीकान्त, श्रीनाथ, श्रीनिवास, श्रीपति, श्रीरमण, श्रीश, सत्य-नारायण, सत्यनारायण, सर्व, सर्वेश्वर, सहस्रचरण, सहस्रचित्त, सहस्रजित्, सारंगपाणि, सुप्रसाद, सुरेश, स्वर्णबिंदु, स्वर्णबिन्दु, हरि, हिरण्यकेश, हिरण्यगर्भ, हृषिकेश, हृषीकेश

ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ଦେବତା ଯାହାଙ୍କୁ ସୃଷ୍ଟିର ପାଳନ କର୍ତ୍ତା ବୋଲି ବିଚାରକରାଯାଏ

ରାମ ଓ କୃଷ୍ଣ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଅବତାର
କମଳପତି, କମଳାକାନ୍ତ, କମଳେଶ, ଚକ୍ରଧର, ଚକ୍ରପାଣି, ଜଗଦୀଶ, ଜନାର୍ଦନ, ନାରାୟଣ, ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷ, ବାସୁଦେବ, ବିଷ୍ଣୁ, ମହେନ୍ଦ୍ର, ରମାପତି, ରମେଶ, ଶାରଙ୍ଗପାଣି, ଶ୍ରୀକାନ୍ତ, ଶ୍ରୀନିବାସ, ହରି

The sustainer. A Hindu divinity worshipped as the preserver of worlds.

vishnu
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : मन या हृदय के व्यापारों का ज्ञान कराने वाली सत्ता।

उदाहरण : आत्मा का कभी नाश नहीं होता है।

पर्यायवाची : अंतरिक्षसत्, अन्तरिक्षसत्, अमा, आतम, आतमा, आत्मा, जीवात्मा, पुद्गल, रूह, विभु, सत्त्व, सत्व

ମନ ବା ହୃଦୟ ବିଷୟକୁ ଜଣାଉଥିବା ଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ସତ୍ତା

ଆତ୍ମାର କେବେ ବିନାଶ ହୁଏ ନାହିଁ
ଆତ୍ମା

The conscious and intelligent principle within the inert mind-body complex (irrespective of its physical attributes) that makes them living beings.

Consciousness (chetna) is the essential nature (swarupa) as well as an attribute (dharma) of the atma.
atma, atman

The immaterial part of a person. The actuating cause of an individual life.

atma, atman, psyche, soul
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त

अर्थ : प्राणियों की वह चेतन शक्ति जिससे वे जीवित रहते हैं।

उदाहरण : शरीर से प्राण का बहिर्गमन ही मृत्यु है।

पर्यायवाची : आत्मा, उक्थ, चेतना, चैतन्य, जाँ, जान, जीव, जीवड़ा, जीवथ, जीवन-शक्ति, जीवात्मा, दम, नफ़स, नफ़्स, पुंगल, प्राण, सत्त्व, सत्व, स्पिरिट

ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ସେହି ଚେତନ ଶକ୍ତି ଯେଉଁଥିପାଇଁ ସେ ଜୀବିତ ରହନ୍ତି

ଶରୀରରୁ ପ୍ରାଣର ବର୍ହିଗମନ ହେଉଛି ମୃତ୍ୟୁ
ଜୀବ, ଜୀବନ, ଜୀବନ ଶକ୍ତି, ପ୍ରାଣ, ପ୍ରାଣଶକ୍ତି

The vital principle or animating force within living things.

spirit
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।