पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से कठोर शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

कठोर   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें दया न हो।

उदाहरण : कंस एक क्रूर व्यक्ति था, उसने वसुदेव और देवकी को कैदख़ाने में डाल दिया था।

पर्यायवाची : अघृण, अछोह, अछोही, अदय, अदयालु, अपकरुण, अमम, अस्निग्ध, इत्वर, उग्र, करुणाविहीन, करुणाहीन, कसाई, क्रूर, ख़ूनख़्वार, ख़ूनखोर, खूँख़ार, खूँखार, खूंख़ार, खूंख़्वार, खूंखार, खूंख्वार, खूनखोर, खूनख्वार, दयारहित, दयाहीन, निखट्टर, निदारुण, निर्दय, निर्दयी, निष्ठुर, नृशंस, पत्थरदिल, पाषाणहृदय, बेरहम, रूढ़, संगदिल, सख़्त, सख्त

ଯେଉଁଥିରେ ଦୟାନାହିଁ

କଂସ ଜଣେ କ୍ରୁରବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲା, ସେ ବସୁଦେବ ଓ ଦେବକୀକୁ ବନ୍ଦୀଶାଳାରେ ରଖିଥିଲା
କଠୋର, କରୁଣାହୀନ, କ୍ରୁର, ଦୟାହୀନ, ନିର୍ଦ୍ଦୟ, ନିଷ୍ଠୁର, ନୃଶଂସ

Without mercy or pity.

An act of ruthless ferocity.
A monster of remorseless cruelty.
pitiless, remorseless, ruthless, unpitying
२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो नम्य न हो या जिसे झुकाया न जा सके।

उदाहरण : यह लोहे की छड़ अनम्य है।
सिकंदर के सामने पोरस अनम्य रहा।

पर्यायवाची : अनमनीय, अनम्य, दृढ, दृढ़

ଯେ ନମନୀୟ ନୁହେଁ ବା ଯାହାକୁ ନୁଆଇଁ ହେବ ନାହିଁ

ଏହି ଲୁହାଛଡ଼ ଅନମନୀୟ ଆଲେକ୍‌ଜାଣ୍ଡାରଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ପୁରୁ ଅନମନୀୟ ଥିଲେ
ଅନମନୀୟ, କଠୋର, ଦୃଢ଼

Resistant to being bent.

An inflexible iron bar.
An inflexible knife blade.
inflexible
३. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें कोमलता, मधुरता, सरसता आदि के बदले कठोरता, कर्कशता, रुक्षता आदि बातें अधिक हों या जिसकी प्रकृति कोमल न हो।

उदाहरण : हमारे पिताजी बहुत कड़े मिज़ाज के हैं।

पर्यायवाची : अबंधुर, अबन्धुर, अमसृण, कड़क, कड़ा, खर, रूढ़, सख़्त, सख्त

ଯାହାର ପ୍ରକୃତି କୋମଳ ନୁହେଁ

ଆମ ବାପା ବହୁତ କଡ଼ା ପ୍ରକୃତିର
କଠୋର, କଡ଼ା, ରୂକ୍ଷ

Incapable of compromise or flexibility.

rigid, strict
४. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो सुनने में कड़ा लगे।

उदाहरण : सीता अपने बेटे से कभी भी कर्कश स्वर में बात नहीं करती।

पर्यायवाची : कड़ा, कर्कश, कर्णकटु, सख़्त, सख्त

ଯାହା ଶୁଣିବାରେ କଡ଼ା ଲାଗେ

ସୀତା ନିଜ ପୁଅ ସହିତ କେବେବି କର୍କଶ ସ୍ୱରରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରେ ନାହିଁ
କଠୋର, କର୍କଶ, କଡ଼ା, ରୁକ୍ଷ
५. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक

अर्थ : जिसमें आर्द्रता या जलीय अंश सूखकर इतना कम हो या इतना कम बच रहा हो कि उसे सहज में मनमाना रूप न दिया जा सके या जो मुलायम न हो।

उदाहरण : मोयन की कमी के कारण खुर्मा कड़ा हो गया है।

पर्यायवाची : कड़कड़, कड़ा, करारा, सख़्त, सख्त, हृष्ट

ଯାହା ଚିକଣିଆ ନାହିଁ

ଭଜା କମ ହେବା କାରଣରୁ ତରକାରି କଡ଼ା ହୋଇଗଲା
କଠୋର, କଡ଼କଡ଼ା, କଡ଼ା

Dried out.

Hard dry rolls left over from the day before.
hard
६. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक
    विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें कठोरता, दृढ़ता या सतर्कता का अधिक ध्यान रखा जाता हो।

उदाहरण : अपराधी पर कड़ी निगाह रखनी होगी।
कड़े परीक्षण के पश्चात् यह परिणाम मिला है।
चाकचौबंद सुरक्षा के बीच मतदान हुआ।

पर्यायवाची : कड़ा, चाक-चौबंद, चाकचौबंद, पुख़्ता, पुख्ता, सख़्त, सख्त

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।