पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से श्रांत शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

श्रांत   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो थक गया हो या थका हुआ हो।

उदाहरण : थका पथिक वृक्ष की छाया में आराम कर रहा है।

पर्यायवाची : अलस, अवसादित, क्लांत, क्लान्त, थका, थका हुआ, थकामाँदा, थकाहारा, थकित, निढाल, परिश्रांत, परिश्रान्त, प्रपथा, विश्रांत, विश्रान्त

ଯେ ଥକି ଯାଇଛି ବା ଯିଏ ଥକ୍କା ହୋଇଛି

ପରିଶ୍ରାନ୍ତ ପଥିକ ଗଛଛାଇରେ ବିଶ୍ରାମ କରୁଛି
ଅବସନ୍ନ, କ୍ଲାନ୍ତ, ଥକିଲା, ପରିଶ୍ରାନ୍ତ, ବିଶ୍ରାନ୍ତ

Depleted of strength or energy.

Tired mothers with crying babies.
Too tired to eat.
tired
२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसकी इच्छा या वासना पूरी हो चुकी हो।

उदाहरण : मनचाही भिक्षा पाकर साधु ने दाता को तृप्त मन से दुवाएँ दी।

पर्यायवाची : अघाया हुआ, अनिच्छ, अयाचक, अयाच्य, आप्यायित, आसूदा, छकाछक, तारल, तुष्ट, तृप्त, तोषित, संतुष्ट, सन्तुष्ट

ଯାହାର ଇଚ୍ଛା ବା ବାସନା ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଇଛି

ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ଦର୍ଶନପାଇ ତୃପ୍ତ ହୋଇଗଲି
ତୁଷ୍ଟ, ତୃପ୍ତ, ତୋଷିତ, ପରିତୁଷ୍ଟ, ସନ୍ତୁଷ୍ଟ

Satisfied or showing satisfaction with things as they are.

A contented smile.
content, contented
३. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो उद्विग्न न हो।

उदाहरण : मोहन का जीवन शांत है।

पर्यायवाची : अनाकुल, अविकल, अव्यग्र, अव्याकुल, कूल, निभृत, निराकुल, निरुद्विग्न, प्रशांत, प्रशान्त, विश्रब्ध, शांत, शान्त

ଯେ ଉଦବିଘ୍ନ ନୁହେଁ

ମୋହନର ଜୀବନ ଶାନ୍ତ
ନିରୁଦବିଘ୍ନ, ପ୍ରଶାନ୍ତ, ଶାନ୍ତ

Characterized by an absence or near absence of agitation or activity.

A quiet life.
A quiet throng of onlookers.
Quiet peace-loving people.
The factions remained quiet for almost 10 years.
quiet
४. विशेषण / संबंधसूचक

अर्थ : जिसे दुख या कष्ट पहुँचा हो।

उदाहरण : दुखी मनुष्य को ही दूसरों के दुख का एहसास होता है।

पर्यायवाची : अनिर्वृत्त, अनुतपत, अमद, अवसन्न, अशर्म, असुखी, आपद्ग्रस्त, आपन्न, आर्त, आर्त्त, खिन्न, दिलगीर, दुःखी, दुखित, दुखिया, दुखियारा, दुखी, दुहेला, निरानंद, निरानन्द, पीड़ित, मलूल, रंजीदा, विषण, विषादग्रस्त, विसन्न, व्यथित

ଯାହାକୁ ଦୁଃଖ ବା କଷ୍ଟ ହୋଇଛି

ଦୁଃଖୀ ମଣିଷ ହିଁ ଅନ୍ୟର ଦୁଃଖକୁ ଅନୁଭବ କରିପାରେ
ଆର୍ତ୍ତ, ଦୁଃଖିତ, ଦୁଃଖୀ, ପୀଡ଼ିତ, ବିଷର୍ଣ୍ଣ, ବିଷାଦଗ୍ରସ୍ତ

Afflicted with or marked by anxious uneasiness or trouble or grief.

Too upset to say anything.
Spent many disquieted moments.
Distressed about her son's leaving home.
Lapsed into disturbed sleep.
Worried parents.
A worried frown.
One last worried check of the sleeping children.
disquieted, distressed, disturbed, upset, worried
५. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसने अपनी इंद्रियों को वश में कर लिया हो।

उदाहरण : संयम से ही व्यक्ति जितेंद्रिय बन सकता है।

पर्यायवाची : आत्मवश, इंद्रियजित, इंद्रियजीत, जितात्मा, जितेंद्र, जितेंद्रिय, जितेन्द्र, जितेन्द्रिय, नियतेंद्रिय

ଯେ ନିଜର ଇନ୍ଦ୍ରିୟମାନଙ୍କୁ ବଶ କରିଛନ୍ତି

ସଂଯମରେ ହିଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଜିତେନ୍ଦ୍ରିୟ ହୋଇପାରନ୍ତି
ଜିତେନ୍ଦ୍ରିୟ
६. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक

अर्थ : जो अपने कार्य या कर्तव्य से मुक्त हो चुका हो।

उदाहरण : उसने सांसारिक मोह से निवृत्त होकर संन्यास ले लिया।
मैं अपने काम से विरत हो गया।

पर्यायवाची : निवृत्त, विमुख, विरत

ଯେ ନିଜର କାର୍ଯ୍ୟ ବା କର୍ତ୍ତବ୍ୟରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇସାରିଛି

ସେ ସାଂସାରିକ ମୋହରୁ ନିବୃତ୍ତ ହୋଇ ସନ୍ୟାସ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି ମୁଁ ନିଜ କାମରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇଗଲି
ନିବୃତ୍ତ, ବିରତ, ମୁକ୍ତ

श्रांत   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : तपस्या करनेवाला व्यक्ति।

उदाहरण : विश्वामित्र एक तपस्वी थे।

पर्यायवाची : तपस, तपसी, तपस्वी, तपावंत, तपावन्त, तपिया, तपी, तपोधन, तपोधर्म, तपोनिधि, तपोनिष्ठ, तपोमूर्ति, तपोरति, तापस, त्यागी

ତପସ୍ୟା କରିବା ବ୍ୟକ୍ତି

ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ଜଣେ ତପସ୍ୱୀ ଥିଲେ
ତପବନ୍ତ, ତପସୀ, ତପସ୍ୱୀ, ତପୋନିଷ୍ଠ, ତପୋମୂର୍ତ୍ତୀ, ତ୍ୟାଗୀ

Someone who practices self denial as a spiritual discipline.

abstainer, ascetic
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।