ଅର୍ଥ : ଯାହା ବନ୍ଧା ହୋଇନାହିଁ
ଉଦାହରଣ :
ଉନ୍ମୁକ୍ତ ପକ୍ଷୀ ଖୋଲା ଆକାଶରେ ବୁଲୁଛନ୍ତି
ସମକକ୍ଷ : ଉନ୍ମୁକ୍ତ, ଖୋଲା, ବନ୍ଧନମୁକ୍ତ, ବନ୍ଧନହୀନ
ଅର୍ଥ : (କବିତାର ସେହି ପ୍ରକାର) ଯାହାର ଶେଷ ପାଦର ଉପଧା ବା ଅନ୍ତାକ୍ଷର ମେଳ ହୁଏନାହିଁ
ଉଦାହରଣ :
ଏହା ମୁକ୍ତ ପଦାବଳୀର ପୁସ୍ତକ
ସମକକ୍ଷ : ଅନ୍ତାକ୍ଷରହୀନ, ମେଳହୀନ