पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से वातारि शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

वातारि   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : रेंड़ के बीज जो औषध के काम आते हैं और जिनका तेल रेचक होता है।

उदाहरण : वैद्यराज एरंड के तेल से दवा बना रहे हैं।

पर्यायवाची : अंड, अंडी, अण्ड, अण्डी, अरंड, अरंडी, अरण्ड, अरण्डी, एरंड, एरण्ड, रेंड, रेंड़, रेंड़ी, रेड़, रेण्ड

ଜଡ଼ା ମଞ୍ଜି ଯାହା ଔଷଧ କାମରେ ଆସେ ଏବଂ ଯାହାର ତେଲ ରେଚକ ହୋଇଥାଏ

ବୈଦ୍ୟରାଜ ଜଡ଼ା ତେଲରେ ଔଷଧ ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି
ଏରଣ୍ଡ, ଗବ, ଜଡ଼ା

The toxic seed of the castor-oil plant. Source of castor oil.

castor bean
२. संज्ञा / सजीव / वनस्पति

अर्थ : लगभग छः-सात हाथ ऊँचा एक पौधा जिसके बीजों से तेल निकाला जाता है।

उदाहरण : एरंड का फल कँटीला होता है।

पर्यायवाची : अंड, अंडा, अंडी, अण्ड, अण्डा, अण्डी, अरंड, अरंडी, अरण्ड, अरण्डी, असार, इष्ट, एंड, एण्ड, एरंड, एरण्ड, दीर्घदंड, दीर्घदंडक, दीर्घदण्ड, दीर्घदण्डक, ब्याघ्रपुच्छ, रवक, रेंड, रेंड़, रेंड़ी, रेड़, रेण्ड, रेण्ड़, व्याघ्रपुच्छ, व्रणह, शुक्र

ଏକ ଗଛ ଯାହା ମଞ୍ଜିରୁ ତେଲ ବାହାରେ

ଗବ ଗଛର ଫଳ କଣ୍ଟାଳିଆ ହୋଇଥାଏ
ଏରଣ୍ଡ, ଗବ

Large shrub of tropical Africa and Asia having large palmate leaves and spiny capsules containing seeds that are the source of castor oil and ricin. Widely naturalized throughout the tropics.

castor bean plant, castor-oil plant, palma christ, palma christi, ricinus communis
३. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / लता

अर्थ : एक झाड़दार बेल।

उदाहरण : सतावर की जड़ें और बीज औषध बनाने के काम में आते हैं।

पर्यायवाची : अमरकंटिका, अमरकण्टिका, आत्मशल्या, आमोदा, ऋष्यप्रोक्ता, एस्पेरेगस रेसिमोसस, केशिका, तैलवल्ली, दरकंठिका, दरकण्ठिका, दिव्य, दिव्या, द्वीपशत्रु, द्वीपिका, नारायणी, पीलुमूल, पीवरी, मधुरा, मला, महाशीता, रंगी, रङ्गी, वरा, विश्वा, वृषाकपायी, वृष्या, शचि, शची, शतजटा, शतनेत्रिका, शतपदी, शतपुत्री, शतमली, शतमूली, शतवीर्या, शतावर, शतावरी, शिखी, शितावर, सतावर, सतावरी

ଏକ ବୁଦାରୁ ମିଳୁଥିବା ଏକ ବୁଦାଳିଆ ଗଛର ଗୋଲ ଫଳ

ସତାବରୀର ମୂଳ ଏବଂ ମଞ୍ଜି ଔଷଧ ତିଆରି କରିବାର କାମରେ ଆସେ
ସତାବରୀ

Plant whose succulent young shoots are cooked and eaten as a vegetable.

asparagus, asparagus officinales, edible asparagus
४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : एक तरह का सुगंधित बीज जो दवा और मसाले के रूप में प्रयुक्त होता है।

उदाहरण : अजवायन का अधिकतर उपयोग मसाले के रूप में किया जाता है।

पर्यायवाची : अजगंधा, अजगन्धा, अजमूद, अजमोद, अजमोदा, अजमोदिका, अजवाइन, अजवाईन, अजवायन, उग्रगंधा, उग्रगन्धा, उग्रा, चित्रा, जटामाँसी, तीव्रगंधा, तीव्रगंधिका, तीव्रगन्धा, तीव्रगन्धिका, तीव्रा, दीपनी, दीपनीया, बस्तमोदा, ब्रह्मदर्भा, भूतिक, मिषिका, यमानिका, यमानी, यवानी, यूका, वस्तमोदा, शिखिमोदा, शूलहंत्री, शूलहन्त्री, हस्ती

ଏକ ପ୍ରକାରର ସୁଗନ୍ଧିତ ମଞ୍ଜି ଯାହା ଔଷଧ ଏବଂ ମସଲା ରୂପରେ ବ୍ୟବହାଋ କରାଯାଏ

ଜୁଆଣିକୁ ଅଧିକତର ଭାବେ ମସଲା ରୂପରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ
ଜୁଆଣି

Seed of the celery plant used as seasoning.

celery seed
५. संज्ञा / सजीव / वनस्पति

अर्थ : एक पौधा जिसके सुगंधित बीज मसाले और दवा के काम में आते हैं।

उदाहरण : उसने अपने घर के पीछे अजवायन लगा रखा है।

पर्यायवाची : अजगंधा, अजगन्धा, अजमूद, अजमोद, अजमोदा, अजवाइन, अजवाईन, अजवायन, उग्रगंधा, उग्रगन्धा, चित्रा, जटामाँसी, तीव्रगंधा, तीव्रगंधिका, तीव्रगन्धा, तीव्रगन्धिका, तीव्रा, दीपनी, दीपनीया, बस्तमोदा, ब्रह्मकुशा, ब्रह्मकोशी, ब्रह्मदर्भा, भूतिक, मिषिका, यमानिका, यमानी, यवानी, यूका, वस्तमोदा, शिखिमोदा, शूलहंत्री, शूलहन्त्री, हस्ती

ଗୋଟିଏ ଗଛ ଯାହାର ସୁଗନ୍ଧିତ ମଞ୍ଜି ମସଲା ଏବଂ ଔଷଧ କାମରେ ଲାଗେ

ସେ ନିଜ ଘର ପଛରେ ଜୁଆଣି ଗଛ ଲଗାଇଛନ୍ତି
ଜୁଆଣି, ଯୁଆଣି

Any of several types of commercially grown celery having green stalks.

pascal celery, paschal celery
६. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : एक प्रकार का कंद जो सब शाकों में श्रेष्ठ माना गया है।

उदाहरण : मधुमेह के रोगियों को सूरन नहीं खाना चाहिए।

पर्यायवाची : अर्शसूदन, अर्शहर, अर्शोघ्न, ओल, कंदशूरण, जमींकंद, जमींकन्द, जमीकंद, जमीकन्द, ज़मीकंद, ज़मीकन्द, तीव्रकंठ, तीव्रकण्ठ, रुच्यकंद, रुच्यकन्द, वज्रकंद, वज्रकन्द, सूरन

ଏକ ପ୍ରକାରର କନ୍ଦ ଯାହା ସବୁ ପରିବା ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ବୋଲି ବିଚାର କରାଯାଏ

ମଧୁମେହ ରୋଗୀଙ୍କପାଇଁ ଓଲ ଖାଇବା ମନା
ଓଲ, ଓଲୁଅ

A fleshy underground stem or root serving for reproductive and food storage.

tuber
७. संज्ञा / सजीव / वनस्पति

अर्थ : एक पौधा जिसका कंद खाया जाता है।

उदाहरण : किसान खेत में सूरन की सिंचाई कर रहा है।

पर्यायवाची : अर्शसूदन, अर्शहर, अर्शोघ्न, ओल, कंदशूरण, जमींकंद, जमींकन्द, जमीकंद, जमीकन्द, ज़मीकंद, ज़मीकन्द, तीव्रकंठ, तीव्रकण्ठ, रुच्यकंद, रुच्यकन्द, वज्रकंद, वज्रकन्द, सूरन

ଯେଉଁ ଗଛର କନ୍ଦ ଖିଆଯାଏ

କୃଷକ ଜମିରେ ସୂରନ ଗଛରେ ପାଣି ମଡ଼ାଉଛି
ସୂରନ, ସୂରନ ଗଛ

Putrid-smelling aroid of southeastern Asia (especially the Philippines) grown for its edible tuber.

amorphophallus campanulatus, amorphophallus paeonifolius, elephant yam, pungapung, telingo potato
८. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : एक जंगली वृक्ष का फल जो विषैला होता है।

उदाहरण : भिलावाँ को दूध में उबालकर पीने से कमर,घुटने आदि के दर्द से राहत मिलती है।

पर्यायवाची : अंतःसत्वा, अग्नि, अनल, अनलमुख, अन्तःसत्वा, अरुष्क, अशन, उड़प, उड़ुप, भिलावा, भिलावाँ, भूतनाशन, रक्षोघ्न

ଏକ ଜଙ୍ଗଲିଆ ଗଛର ବିଷାକ୍ତ ଫଳ

ଭିଲାୱାଁ ଫଳକୁ ଦୁଧରେ ବତୁରାଇ ପିଇଲେ ଅଣ୍ଟା,ଆଣ୍ଠୁ ଆଦି ଯନ୍ତ୍ରଣାରୁ ଉପଶମ ମିଳେ
ଭିଲାୱାଁ ଫଳ
९. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / वृक्ष

अर्थ : एक जंगली वृक्ष जिसके फल विषैले होते हैं।

उदाहरण : भिलावाँ का फल औषध के रूप में प्रयुक्त होता है।

पर्यायवाची : अंतःसत्वा, अग्नि, अनल, अनलमुख, अन्तःसत्वा, अरुष्क, अशन, उड़प, उड़ुप, भिलावा, भिलावाँ, रक्षोघ्न

ଯେଉଁ ଜଙ୍ଗଲୀ ବୃକ୍ଷର ଫଳ ବିଷାକ୍ତ ହୋଇଥାଏ

ଭାଲିଆ ଫଳ ଔଷଧ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ
ଭାଲିଆ

A tall perennial woody plant having a main trunk and branches forming a distinct elevated crown. Includes both gymnosperms and angiosperms.

tree
१०. संज्ञा / सजीव / वनस्पति

अर्थ : एक पौधा जिसके डंठल डंडे के आकार के होते हैं।

उदाहरण : थूहर के डंठलों और पत्तों में से विषैला दूध निकलता है।

पर्यायवाची : अमर, कुलिश वृक्ष, ढेरा, त्रिकंचक, थूहड़, थूहर, नागद्रुम, नीरिंदु, पत्रगुप्त, पत्रघ्ना, पवि, बहुदुग्धा, महारूख, महावृक्ष, वज्र-कंटक, वज्र-कण्टक, वज्रकंटक, वज्रकण्टक, वज्रतुंड, वज्रतुण्ड, वज्रद्रुम, वज्रा, शाखाकंट, शाखाकण्ट, समंतदुग्धा, समन्तदुग्धा, सिंहतुंड, सिंहतुण्ड, सिहोड़, सिहोर, सीहुँड, सीहुँड़, सेंहुड़, सेहुँड़, सेहुँड़ा, सेहुंड़, सेहुड़, सेहुर

ଯେଉଁ ଗଛର କାଣ୍ଡ ବାଡ଼ି ଆକାରର ହୋଇଥାଏ

ଥୁହର ଗଛର ଡାଳ ଏବଂ ପତ୍ରରୁ ବିଷାକ୍ତ କ୍ଷୀର ବାହାରେ
ଥୁହର ଗଛ
११. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / झाड़ी

अर्थ : एक पौधा जिससे नील प्राप्त होता है।

उदाहरण : यहाँ नील की खेती होती है।

पर्यायवाची : असिता, त्रियामा, दुर्गा, दूलिका, दूली, नखालु, नरप्रिय, नील, नील पौधा, नीलपुष्पिका, नीली, महाबला, मेघवर्षा, रंगपत्री, रेवा, श्रीफली

ଯେଉଁ ଗଛରୁ ନୀଳ ମିଳେ

ଏଠାରେ ନୀଳ କ୍ଷେତ ହୋଇଛି
ନୀଳ

Deciduous subshrub of southeastern Asia having pinnate leaves and clusters of red or purple flowers. A source of indigo dye.

indigo, indigo plant, indigofera tinctoria
१२. संज्ञा / सजीव / वनस्पति

अर्थ : छह से बारह फुट ऊँचा एक सदाबहार पौधा जिसमें अरहर के समान पाँच-पाँच पत्तियाँ होती हैं और इसके पूरे शरीर पर छोटे-छोटे रोम पाए जाते हैं।

उदाहरण : निर्गुडी की जड़ और पत्तियाँ औषध के रूप में प्रयुक्त होती हैं।

पर्यायवाची : नदीकांत, नदीकान्त, निर्गुंठी, निर्गुंडी, निर्गुठी, निर्गुडी, निर्गुण्ठी, निर्गुण्डी, निशाहसा, निशिपुष्पा, निशिपुष्पिका, निशिपुष्पी, मसिका, रंगलासिनी, रक्तवृंता, रक्तवृन्ता, रङ्गलासिनी, शितनिर्गुंडी, शितनिर्गुण्डी, शीतमंजरी, शीतमञ्जरी, शीतसहा, शुक्लांगा, शुक्लांगी, शेफालि, शेफालिका, शेफाली, श्वेतपुष्प, श्वेतराजी, सिंदुवार, सिंधुक, सिंधुराव, सिंधुवार, सिंधुसहा, सिंभालू, सिन्दुवार, सिन्धुक, सिन्धुराव, सिन्धुवार, सिन्धुसहा

ଛଅରୁ ବାରଫୁଟ ଉଚ୍ଚ ଯେଉଁ ଚିରହରିତ ଗଛରେ ହରଡ଼ଭଳି ପାଞ୍ଚପାଞ୍ଚଟି ପତ୍ର ହୋଇଥାଏ ଓ ତାହାର ସାରା ଶରୀରରେ ଛୋଟଛୋଟ ଆଂଶୁ ଥାଏ

ନିର୍ଗୁଣ୍ଡୀ ଗଛର ମୂଳ ଓ ପତ୍ର ଔଷଧରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ
ନିର୍ଗୁଂଡୀ ଗଛ, ନିର୍ଗୁଣ୍ଡୀ ଗଛ
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।