पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से उलटना शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

उलटना   क्रिया

१. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / परिवर्तनसूचक

अर्थ : नीचे का ऊपर या ऊपर का नीचे होना।

उदाहरण : पुस्तक का पन्ना उलट गया है।

पर्यायवाची : पलटना

ତଳ ଉପର ବା ଉପର ତଳ ହେବା

ପୁସ୍ତକର ପୃଷ୍ଠାଟି ଓଲଟି ଯାଇଛି
ଓଲଟିଯିବ

Turn from an upright or normal position.

The big vase overturned.
The canoe tumped over.
overturn, tip over, tump over, turn over
२. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / कार्यसूचक

अर्थ : नीचे का भाग ऊपर या ऊपर का भाग नीचे करना।

उदाहरण : जल्दी से रोटी उलटो नहीं तो जल जाएगी।

पर्यायवाची : अपूठना, उलटना-पलटना, उलटा करना, उल्टा करना, पलटना

ତଳଭାଗ ଉପର ବା ଉପର ଭାଗ ତଳକୁ କରିବା

ଶୀଘ୍ର ଶୀଘ୍ର ରୁଟି ଓଲଟାଅ, ନ ହେଲେ ପୋଡ଼ିଯିବ
ଓଲଟାଇବା

Change orientation or direction, also in the abstract sense.

Turn towards me.
The mugger turned and fled before I could see his face.
She turned from herself and learned to listen to others' needs.
turn
३. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / परिवर्तनसूचक

अर्थ : जैसे सामान्य रूप में रहना या होना चाहिए उसके ठीक विपरीत या विरुद्ध होना।

उदाहरण : यहाँ की सारी व्यवस्था ही उलट गई है।

पर्यायवाची : पलटना

ବିପରୀତ ହେବା

ଏଠାରେ ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓଲଟ ପାଲଟ ହେଇଗଲାଣି
ଓଲଟି ଯିବା

Change to the contrary.

The trend was reversed.
The tides turned against him.
Public opinion turned when it was revealed that the president had an affair with a White House intern.
change by reversal, reverse, turn
४. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : मुँह का नीचे की ओर होना।

उदाहरण : लोटा औंध गया है।
वह नाराज होकर बिस्तर पर औंध गई।

पर्यायवाची : उड़सना, औंधना

ମୁଁହ ତଳ ଆଡ଼କୁ ହେବା

ଲୋଟା ଉଗୁଡ଼ି ଯାଇଛି ସେ ଅରାଜି ହୋଇ ବିଛଣାରେ ଓଲଟିପଡ଼ିଲା
ଉଗୁଡ଼ିବା, ଓଲଟିବା
५. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : चौपायों का गर्भ न ठहरना।

उदाहरण : गाय उलट गई।

पर्यायवाची : पलटना

ଚତୁଷ୍ପଦ ପ୍ରାଣୀର ଗର୍ଭ ନରହିବା

ଗାଈ ଓଲଟେଇଲା
ଓଲଟେଇବା, ଖସେଇବା, ଭଙ୍ଗେଇବା
६. क्रिया / ऐच्छिक क्रिया
    क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : खेत या जमीन की मिट्टी खोदकर नीचे से ऊपर करना।

उदाहरण : किसान खेत की मिट्टी उलट रहा है।

पर्यायवाची : पलटना

७. क्रिया / ऐच्छिक क्रिया
    क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : माला जपने के समय उसके मनके को बार-बार आगे बढ़ाते हुए ऊपर-नीचे करते रहना।

उदाहरण : दादी हर दिन माला फेरती है।

पर्यायवाची : फेरना

८. क्रिया / ऐच्छिक क्रिया
    क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : पात्र आदि खाली करने के लिए उसके मुँह को इस प्रकार करना कि उसमें भरी हुई चीज नीचे गिरे।

उदाहरण : उसने दवात की स्याही उलट दी।

९. क्रिया / ऐच्छिक क्रिया
    क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : एक तल या पार्श्व नीचे या पीछे करके दूसरे तल या पार्श्व को ऊपर लाना।

उदाहरण : मुनीम जी हिसाब देखने के लिए बही के पन्ने उलट रहे हैं।

पर्यायवाची : पलटना

१०. क्रिया / अनैच्छिक क्रिया
    क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : सीधे न रहकर दाहिने या बाएँ गिरना।

उदाहरण : सड़क के किनारे एक ट्रक उलट गई है।

पर्यायवाची : पलटना

११. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : गुण, विशेषता, सफलता आदि पर फूल जाना या अभिमान से भरा हुआ आचरण या व्यवहार करना।

उदाहरण : वह दौड़ में जीत क्या गई कि इतराने लगी है।

पर्यायवाची : इतराना, घमंड करना, ठसक दिखाना

१२. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : पेट में गई हुई वस्तु को मुँह से बाहर निकालना।

उदाहरण : मोहन पता नहीं क्यों उल्टी कर रहा है।

पर्यायवाची : उकलाना, उगलना, उगिलना, उग्रहना, उबकना, उल्टी करना, ओकना, कै करना, डाँकना, वमन करना

ପେଟକୁ ଯାଇଥିବା ବସ୍ତୁକୁ ମୁହଁ ଦେଇ ବାହାର କରିବା

ଜଣାନାହିଁ ମୋହନ କାହିଁକି ବାନ୍ତି କରୁଛି
ଉଗାଳିବା, ଉଦ୍‌ଗାରିବା, ଉଦ୍‌ଗିରଣକରିବା, ଓକାଳିବା, ବମନକରିବା, ବାନ୍ତିକରିବା

Eject the contents of the stomach through the mouth.

After drinking too much, the students vomited.
He purged continuously.
The patient regurgitated the food we gave him last night.
barf, be sick, cast, cat, chuck, disgorge, honk, puke, purge, regorge, regurgitate, retch, sick, spew, spue, throw up, upchuck, vomit, vomit up
१३. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / कार्यसूचक

अर्थ : दिशा परिवर्तित करना।

उदाहरण : मार्ग बदलने के लिए ड्राइवर ने कार घुमाई।

पर्यायवाची : घुमाना, पलटना, मोड़ना

ଦିଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା

ରାସ୍ତା ବଦଳାଇବାପାଇଁ ଡ୍ରାଇଭର କାରକୁ ମୋଡ଼ିଲେ
ବୁଲାଇବା, ମୋଡ଼ିବା

Change orientation or direction, also in the abstract sense.

Turn towards me.
The mugger turned and fled before I could see his face.
She turned from herself and learned to listen to others' needs.
turn
१४. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : एक बारगी बहुत सा आना।

उदाहरण : मधुमक्खियाँ टूट पड़ीं और लोगों को काटने लगीं।
सिनेमाघर के बाहर भीड़ उमड़ रही है।

पर्यायवाची : उमड़ना, उमड़ाना, टूट पड़ना

ଏକାଥରକେ ଅନେକ ପରିମାଣରେ ଆସିବା

ମହୁମାଛିମାନେ ଭାଙ୍ଗିଲେ ଆଉ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ବିନ୍ଧିବାକୁ ଲାଗିଲେ ସିନେମାଘର ବାହାରେ ଭିଡ଼ ଭାଙ୍ଗୁଛି
ଉଛୁଳି ପଡ଼ିବା, ଭାଙ୍ଗିବା

Move in large numbers.

People were pouring out of the theater.
Beggars pullulated in the plaza.
pour, pullulate, stream, swarm, teem
१५. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / गतिसूचक
    क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / परिवर्तनसूचक

अर्थ : पीछे की ओर घूमना।

उदाहरण : राम की पुकार सुनकर श्याम लौटा।

पर्यायवाची : घूमना, पलटना, फिरना, मुड़ना, लौटना

ପଛ ଆଡ଼କୁ ବୁଲିବା

ରାମର ଡାକ ଶୁଣି ଶ୍ୟାମ ପଛକୁ ଲେଉଟିଲା
ଫେରିବା, ଲେଉଟିବା

Turn in the opposite direction.

Twist one's head.
twist
१६. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / संप्रेषणसूचक

अर्थ : कोई बात आदि कहकर या वादा आदि करके उससे इनकार करना या पीछे हटना।

उदाहरण : वह अपनी बात से मुकर गया।

पर्यायवाची : नकारना, नटना, पलटना, फिरना, बदलना, मुकरना, वचन तोड़ना, हटना

କୌଣସି କଥା ଇତ୍ୟାଦି କହି କିମ୍ବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ତାକୁ ଅସ୍ୱୀକାର କରିବା ବା ପଛକୁ ହଟାଇବା

ସେ ନିଜ କଥା ରକ୍ଷା କରିପାରିଲେ ନାହିଁ
କଥା ନ ରଖିବା, କଥା ଭାଙ୍ଗିବା, ପଛଘୁଞ୍ଚାଦେବା

Make a retreat from an earlier commitment or activity.

We'll have to crawfish out from meeting with him.
He backed out of his earlier promise.
The aggressive investment company pulled in its horns.
back away, back out, crawfish, crawfish out, pull back, pull in one's horns, retreat, withdraw
१७. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / परिवर्तनसूचक

अर्थ : कोई वस्तु, कार्य आदि का नष्ट हो जाना।

उदाहरण : उसका पूरा धंधा डूब गया।

पर्यायवाची : चला जाना, चौपट होना, डूबना, नष्ट होना, बरबाद होना, बर्बाद होना, बहना, बिलाना, बैठना, लुटिया डूबना

କୌଣସି ବସ୍ତୁ, କାମ ଇତ୍ୟାଦି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବା

ତାର ପୂରା ଧନ୍ଦା ବୁଡ଼ିଗଲା
ନଷ୍ଟ ହେବା, ବୁଡ଼ିଯିବା

Grow worse.

Her condition deteriorated.
Conditions in the slums degenerated.
The discussion devolved into a shouting match.
degenerate, deteriorate, devolve, drop
१८. क्रिया / ऐच्छिक क्रिया
    क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : इधर का उधर करना या क्रमविरुद्ध करना।

उदाहरण : तुमने तो हमारा कमरा ही अस्त व्यस्त कर दिया।

पर्यायवाची : अस्त व्यस्त करना, उलटना-पलटना, बेतरतीब करना

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।