पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से अमल शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

अमल   विशेषण, विदेशी (अरबी)

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें किसी प्रकार का मल या दोष न हो।

उदाहरण : वातावरण शुद्ध होना चाहिए।
निर्मल मन से प्रभु को याद करो।

पर्यायवाची : अनाविल, अपंकिल, अमनिया, अमलिन, अम्लान, अवदात, इद्ध, चंगा, ताज़ा, ताजा, नफ़ीस, नफीस, निर्मल, पवित्र, पाक़ीज़ा, पाकीजा, पावित, प्रांजल, विमल, विशुद्ध, शुक्र, शुद्ध, साफ, साफ सुथरा, साफ-सुथरा, साफ़, साफ़-सुथरा, सित, स्वच्छ

ଯେଉଁଥିରେ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ମଳି ବା ଦୋଷ ନାହିଁ

ନିର୍ମଳ ମନରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ମନେପକାଅ
ଅନାବିଳ, ଅମ୍ଳାନ, ନିର୍ମଳ, ପବିତ୍ର, ବିମଳ, ବିଶୁଦ୍ଧ, ଶୁଦ୍ଧ, ସଫା, ସଫାସୁତରା, ସୁତରା, ସ୍ୱଚ୍ଛ

Free from impurities.

Clean water.
Fresh air.
clean, fresh
२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें कोई दोष न हो।

उदाहरण : मुझे आज तक कोई भी पूर्णतः निर्दोष व्यक्ति नहीं मिला।

पर्यायवाची : अकलंक, अकलंकित, अकलंकी, अदाग, अदाग़, अदाग़ी, अदागी, अदोष, अनवद्य, अनामय, अपदोष, अमलिन, अव्यलीक, कलंकरहित, दोषरहित, दोषहीन, निर्दोष, निष्कलंक, पापशून्य, बेऐब, बेदाग, बेदाग़, साफ

ଯାହା ପାଖରେ କୌଣସି ଦୋଷ ନାହିଁ

ମୋତେ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ପୂର୍ଣ୍ଣତଃ ନିର୍ଦୋଷ ବ୍ୟକ୍ତି ମିଳିନାହିଁ
ଅକଳଙ୍କ, ଅକଳଙ୍କି, ଅକଳଙ୍କିତ, ଅଦୋଷ, ଅପଦୋଷ, ଅମଳିନ, କଳଙ୍କରହିତ, ନିର୍ଦୋଷ, ନିଷ୍କଳଙ୍କ, ସଫା

Free from discordant qualities.

pure

अमल   संज्ञा, विदेशी (अरबी)

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : किसी वस्तु या बात को उपयोग में लाए जाने की क्रिया या भाव।

उदाहरण : यहाँ नशीले पदार्थों का प्रयोग वर्जित है।

पर्यायवाची : आचरण, इस्तमाल, इस्तेमाल, उपयोग, उपयोजन, काम, कार्य, जोग, प्रयोग, प्रयोजन, ब्योहार, यूज, यूज़, यूस, योग, योजना, विनियोग, विनियोजन, व्यवहार

କୌଣସି ବସ୍ତୁକୁ ଉପଯୋଗୀ କରାଯିବା କାର୍ଯ୍ୟ ବା ଭାବ

ଯେଉଁ ଉପଦେଶ ଦେଉଛି ତାକୁ କାମରେ ଲଗାଅ
ଉପଯୋଗ, କାମ, ପ୍ରୟୋଗ, ବିନିଯୋଗ, ବ୍ୟବହାର

The act of using.

He warned against the use of narcotic drugs.
Skilled in the utilization of computers.
employment, exercise, usage, use, utilisation, utilization
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : राज्य के कार्यों का प्रबंध और संचालन।

उदाहरण : आजकल देश का शासन भ्रष्टाचारियों के हाथ में है।

पर्यायवाची : अधिशासन, अनुशासन, अभिशासन, अमीरी, एडमिनिस्ट्रेशन, प्रशासन, राजशाही, राज्य, राज्य व्यवस्था, राज्य-व्यवस्था, राज्यव्यवस्था, शासन, शासन-प्रबंध, शासन-प्रबंधन, सियासत, हुकूमत

ରାଜ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରବନ୍ଧ ଓ ସଞ୍ଚାଳନ

ଆଜିକାଲି ଦେଶର ଶାସନ ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାରିଙ୍କ ହାତରେ ରହିଛି
ଅନୁଶାସନ, ପ୍ରଶାସନ, ଶାସନ, ଶାସନବ୍ୟବସ୍ଥା
३. संज्ञा / अवस्था / मानसिक अवस्था

अर्थ : वह मानसिक अवस्था जो शराब, भाँग आदि मादक पदार्थों के सेवन से होती है।

उदाहरण : शराब के नशे में चूर सिपाही ने निर्दोष रवि को बहुत पीटा।

पर्यायवाची : अभिमाद, कैफ, कैफ़, ख़ुमार, ख़ुमारी, खुमार, खुमारी, नशा, मद

ମଦ, ଭାଙ୍ଗ ଆଦି ମାଦକ ପଦାର୍ଥ ସେବନଯୋଗୁଁ ହେଉଥିବା ମାନସିକ ଅବସ୍ଥା

ମଦନିଶାରେ ପୋଲିସ ନିର୍ଦ୍ଦୋଷ ରବିକୁ ଖୁବ୍‌ ପିଟିଲା
ନିଶା

A temporary state resulting from excessive consumption of alcohol.

drunkenness, inebriation, inebriety, insobriety, intoxication, tipsiness
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : बुरी आदत।

उदाहरण : कुव्यसन से बचो।

पर्यायवाची : अघ, इल्लत, कुव्यसन, दुर्व्यसन, धत, लत, व्यसन

ଖରାପ ଅଭ୍ୟାସ

କୁବ୍ୟସନରୁ ଦୂରେଇ ରୁହ
କୁବ୍ୟସନ, ଦୁର୍ବ୍ୟସନ, ବ୍ୟସନ

Being abnormally tolerant to and dependent on something that is psychologically or physically habit-forming (especially alcohol or narcotic drugs).

addiction, dependance, dependence, dependency, habituation
५. संज्ञा / अवस्था
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : किसी वस्तु या बात पर किसी क्रिया का होने वाला परिणाम या फल।

उदाहरण : आज के युवाओं पर पाश्चात्य सभ्यता का अत्यधिक प्रभाव परिलक्षित हो रहा है।

पर्यायवाची : अनुभाव, असर, छाप, तासीर, प्रभाव, रंग, रङ्ग

କୌଣସି ବସ୍ତୁ ବା କଥା ଉପରେ କୌଣସି କ୍ରିୟାର ପରିଣାମ ବା ଫଳ

ଆଜିର ଯୁବକମାନଙ୍କ ଉପରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଭ୍ୟତାର ଅତ୍ୟଧିକ ପ୍ରଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି
ଅନୁଭାବ, ଛାପ, ପ୍ରଭାବ, ରଙ୍ଗଢ଼ଙ୍ଗ

A phenomenon that follows and is caused by some previous phenomenon.

The magnetic effect was greater when the rod was lengthwise.
His decision had depressing consequences for business.
He acted very wise after the event.
consequence, effect, event, issue, outcome, result, upshot
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / समय

अर्थ : मिनटों, घंटों, वर्षों आदि में नापी जाने वाली दूरी या गति जिससे भूत, वर्तमान आदि का बोध होता है।

उदाहरण : समय किसी का इंतजार नहीं करता।
आप किस ज़माने की बात कर रहे हैं।
वक़्त कैसे बीतता है, कुछ पता ही नहीं चलता।
वह कुछ देर के लिए यहाँ भी आया था।

पर्यायवाची : अनेहा, अमस, अर्सा, अवकाश, अवसर, आहर, काल, जमाना, ज़माना, दिन, देर, दौर, दौरान, बेला, वक़्त, वक्त, वेला, व्यक्तभुज, श्राम, समय, समा, समाँ, समां

ମିନିଟ୍‌, ଘଣ୍ଟା, ବର୍ଷଆଦିରେ ମପାଯାଉଥିବା ଦୂରତା ବା ଗତି ଯେଉଁଥିରେ ଭୂତ ବର୍ତ୍ତମାନଆଦିର କଳନା ହୁଏ

ସମୟ କାହାରିକୁ ଅପେକ୍ଷା କରେ ନାହିଁ ଆପଣ କେଉଁ ଯୁଗର କଥା କହୁଛନ୍ତି ସମୟ କେମିତି କଟୁଛି,କିଛି ଜଣା ପଡ଼ୁନାହିଁ ସେ କିଛି ସମୟ ନିମନ୍ତେ ଏଠାକୁ ବି ଆସିଥିଲେ
ଅବସର, କାଳ, ଦିନ, ବେଳା, ଯୁଗ, ସମୟ

An amount of time.

A time period of 30 years.
Hastened the period of time of his recovery.
Picasso's blue period.
period, period of time, time period
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / रासायनिक वस्तु

अर्थ : सफेद रंग का एक सुगन्धित पदार्थ जो दारचीनी की जाति के पेड़ों से निकलता है।

उदाहरण : उसने आरती करने के लिए कपूर जलाया।

पर्यायवाची : अब्ज, अमलदीप्ति, इंदु, इन्दु, कपूर, कर्पूर, क़ाफूर, काफूर, घनरस, घनसार, चंद्रप्रभा, चंद्रभस्म, चन्द्रप्रभा, चन्द्रभस्म, जलमसि, जैवातृक, ताराभ्र, तुषारगौर, तुहिनाश्रु, द्विजपति, द्विजेंद्र, द्विजेन्द्र, द्विजेश, नक्षत्रेश, निशाधीश, निशानाथ, निशापति, निशामणि, निशारत्न, निशिनाथ, पीयूषमहस, पीयूषरुचि, पीयूषवर्ष, प्रालेयांशु, मिहिका, रेणुसार, विधु, वेरक, शशधर, शशभृत, शशांक, शशाङ्क, शीतकर, शीतप्रभ, शीतमयूख, शीतमरीचि, शीतरश्मि, शीतांशु, शीताभ, श्वेतधामा, सुधांशु, सोमसंज्ञ, हिमांशु

ଧଳା ରଙ୍ଗର ଏକ ପ୍ରକାର ସୁଗନ୍ଧିତ ପଦାର୍ଥ ଯାହା ଡାଲଚିନି ଜାତିର ଗଛରୁ ବାହାରିଥାଏ

ସେ ଆଳତି କରିବାପାଇଁ କର୍ପୂର ଜଳେଇଲା
କର୍ପୂର

A resin obtained from the camphor tree. Used in making celluloid and liniment.

camphor
८. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : खानों से निकलने वाली एक कांच के समान पारदर्शक तहदार धातु।

उदाहरण : भारत के राजस्थान में अभ्रक अधिक मात्रा में निकलता है।

पर्यायवाची : अबरक, अबरख, अभ्र, अभ्रक, अभ्रपटल, बहुपत्र, भोडर, भोडल, महारस, शुभ्र

ଖଣିରୁ ବାହାରୁଥିବା କାଚ ଭଳି ଏକ ସ୍ୱଚ୍ଛ ସ୍ତରୀଭୂତ ଧାତୁ

ଭାରତର ରାଜସ୍ଥାନରେ ଅଭ୍ରକ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ମିଳେ
ଅଭ୍ରକ, ଅଭ୍ରଧାତୁ

Any of various minerals consisting of hydrous silicates of aluminum or potassium etc. that crystallize in forms that allow perfect cleavage into very thin leaves. Used as dielectrics because of their resistance to electricity.

isinglass, mica
९. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : समुद्र का फेन।

उदाहरण : समुद्र में नहाते समय वह बार-बार पयोधिक को अपनी अंजुली में उठा रहा था।

पर्यायवाची : अब्धिकफ, अर्णवफेन, तोयमल, दिंडीर, दिण्डीर, पयोधिक, श्वेतधामा, समुद्र-फेन, समुद्रफेन, सिंधुकफ, सिन्धुकफ

ସମୁଦ୍ର ଫେଣ

ସମୁଦ୍ରରେ ଗାଧୋଇଲାବେଳେ ସେ ବାରମ୍ବାର ସମୁଦ୍ର ଫେଣକୁ ତା ଆଞ୍ଜୁଳିରେ ଉଠାଉଥିଲା
ସମୁଦ୍ର ଫେଣ
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।